National Dishes Nr 39-196 – DJIBOUTI – Skoudehkaris

Vandaag in mijn culinaire wereldreis: National Dishes Nr 39-196 – DJIBOUTI – Skoudehkaris.
In 2020 startte ik mijn culinaire wereldreis @NationalDishes. Het doel: de nationale gerechten van alle 196 landen ter wereld koken, van Afghanistan tot Zwitserland, zonder tussentijds er eentje stiekum over te slaan omdat je die niet lust of omdat het recept lastig is. Ik begon in Afghanistan, heb al heel veel geweldige gerechten gemaakt en veel geleerd, en nu ben ik in Djibouti aangekomen. Het nationale gerecht heet ‘skoudehkaris’, het is een heerlijke lamsstoofpot van de nomaden.

Onze gast beschreef het gerecht als volgt: “Heel erg lekker. Het gerecht oogt eenvoudiger dan het smaakt. Je ziet de ingrediënten en specerijen niet echt, maar je proeft alles individueel heel goed in het gerecht. Comfort food, en van de geur alleen al wordt je met dit slechte weer vrolijk.”

Waardering: 17/20 punten
Vanaf gerecht 12/196 waarderen we de nationale gerechten die we eten. Leuk om straks te kunnen vergelijken welke gerechten ons wel en welke minder bevallen.
Skoudehkaris verraste ons behoorlijk, in positieve zin. Mooie balans en een smaakexplosie.

Score voor skoudehkaris uit Djibouti: 17/20 punten
Ingrid: 8,5/10 (“mooie balans kruidig-zoet, aromatisch, heel smakelijk”)
Marion: 8,5/10 (“lekker, geur heerlijk, smaakexplosie van zoet-kruidig-spicy”)
Ook onze gast gaf een 8,5/10 (“heel erg lekker; het gerecht oogt eenvoudiger dan het smaakt; je ziet de ingrediënten en specerijen niet echt, maar je proeft alles individueel heel goed in het gerecht; comfort food; van de geur alleen al wordt je met dit slechte weer vrolijk”). Mooie beschrijving.

Djibouti
Djibouti is gelegen aan de strategische toegangspoort tussen de Rode Zee en de Golf van Aden. Het Afrikaanse land heeft een rijke geschiedenis die nauw verweven is met handel en migratie. Het gebied is al duizenden jaren bewoond door nomadische volkeren, met name de Afar en Issa Somali, die een cultuur ontwikkelden gebaseerd op handel, veeteelt en maritieme activiteiten. Djibouti maakte deel uit van de oude handelsroutes die Zuid-Arabië, Oost-Afrika en India met elkaar verbonden. Hierdoor werd het een belangrijk knooppunt voor de handel in specerijen, ivoor en wierook.
In de middeleeuwen werd de regio beïnvloed door de islamitische expansie. Dat resulteerde in een diepgewortelde islamitische cultuur die vandaag de dag nog steeds dominant is. Later, in de 19e eeuw, kwamen Europese machten naar het gebied vanwege de strategische ligging. In 1862 verwierf Frankrijk het gebied dat toen bekend stond als Obock. Later breidde de Franse controle zich uit naar de stad Djibouti, die in 1888 werd gesticht en uitgroeide tot een belangrijk koloniaal centrum dankzij de aanleg van de spoorlijn naar Addis Abeba.
Djibouti bleef een Franse kolonie tot 1977. Toen werd het land na een referendum onafhankelijk. Hassan Gouled Aptidon werd de eerste president en legde de basis voor een eenpartijstaat, die tot de jaren 1990 standhield. In 1991 brak een burgeroorlog uit tussen de regering en Afar-rebellen, wat leidde tot instabiliteit. Een vredesakkoord in 2001 bracht relatieve rust.
Djibouti heeft zijn strategische ligging benut door militaire basissen te hosten van grote mogendheden zoals de Verenigde Staten, Frankrijk, en later ook China. Dit heeft het land economische voordelen opgeleverd, maar armoede en werkloosheid blijven grote uitdagingen.

Vandaag de dag speelt Djibouti een sleutelrol in maritieme handel en internationale veiligheid, terwijl het ook zijn culturele erfgoed, zoals poëzie, dans en unieke keuken, koestert. Het land blijft een smeltkroes van Afrikaanse en Arabische invloeden, gevormd door zijn rijke geschiedenis en geografische ligging.

Djibouti heeft formele democratische instellingen, maar de praktijk wijst op een sterk gecentraliseerde macht en beperkte politieke vrijheid, wat het land dichter bij een autoritair model plaatst dan bij een functionerende democratie.
Djibouti heeft een politieke structuur die officieel een republiek is, maar in de praktijk wordt het vaak beschouwd als een semi-autocratische staat. Hoewel het land een grondwet heeft die democratie en mensenrechten garandeert, is de macht sterk geconcentreerd bij de president en zijn partij.
Sinds de onafhankelijkheid in 1977 hebben slechts twee presidenten het land geregeerd. De eerste, Hassan Gouled Aptidon, leidde het land tot 1999. Hij werd opgevolgd door zijn neef, Ismaïl Omar Guelleh, die sinds 1999 aan de macht is. Guelleh heeft meerdere grondwetswijzigingen doorgevoerd, waaronder een om het limiet op presidentiële termijnen te schrappen, waardoor hij meerdere keren kon herverkiezen.
De verkiezingen in Djibouti worden vaak bekritiseerd door internationale waarnemers vanwege een gebrek aan transparantie en eerlijke concurrentie. Oppositiepartijen opereren in een moeilijke omgeving, en media en burgerrechtenorganisaties ervaren sterke beperkingen. Dit heeft geleid tot beschuldigingen van autoritarisme en beperkte democratische ruimte.
Hoewel Djibouti niet als een volledig democratische staat wordt beschouwd, zijn er sporadische inspanningen geweest om de politieke ruimte te openen. Maar de effectiviteit van die inspanningen blijft beperkt door de dominante positie van de president en de regerende partij, de Rassemblement Populaire pour le Progrès (RPP).

De hoofdstad van de Republiek Djibouti heet ook Djibouti. Het land ligt in de Hoorn van Afrika. Het grenst in het noorden aan Eritrea, in het westen en zuiden aan Ethiopië, in het zuidoosten aan Somalië en is strategisch gelegen aan een van de drukste scheepsroutes ter wereld. Djibouti grenst aan de Rode Zee en de Golf van Aden. Jemen, dat op het Arabisch Schiereiland ligt, is slechts 30 kilometer van de kust van Djibouti verwijderd.

De keuken van Djibouti
De keuken van Djibouti weerspiegelt zijn rijke geschiedenis als handelscentrum en smeltkroes van culturen. Het resultaat is een veelzijdige keuken met gerechten die zowel hartig als kleurrijk zijn. De keuken van Djibouti is een mengeling van o.a. Afrikaanse, Arabische en Aziatische invloeden. Dit komt voort uit de strategische ligging aan de Rode Zee en de eeuwenoude handelsroutes die het land hebben verbonden met Oost-Afrika, het Midden-Oosten en de Indische Oceaan.

Afrikaanse invloeden: Djibouti’s inheemse bevolking, waaronder de Afar en Issa Somali, heeft een keuken ontwikkeld die rijk is aan lokale ingrediënten, zoals geitenvlees, vis, sorghum en gierst. Deze producten worden vaak op eenvoudige, smaakvolle manieren bereid, zoals in stoofschotels of geroosterd vlees. Daarnaast spelen injera-achtige pannenkoeken, vergelijkbaar met die in Ethiopië en Somalië, een belangrijke rol in de keuken.

Arabische invloeden: De islamitische cultuur bracht Arabische smaken en gerechten naar Djibouti. Gerechten zoals samosa’s (lokaal bekend als sambuus) en biryani, een rijstgerecht met specerijen en vlees of vis, zijn populair en weerspiegelen die invloed. Daarnaast worden specerijen zoals kardemom, kaneel, komijn en kurkuma vaak gebruikt in de lokale keuken.

Indiase invloeden: Door de historische handelsroutes zijn Indiase gerechten, vooral curry’s en chapati’s, opgenomen in de Djiboutiaanse keuken. Veel gerechten combineren de warme kruiden van India met lokale ingrediënten, zoals vis en lamsvlees.

Franse invloeden: Als voormalige Franse kolonie heeft Djibouti natuurlijk ook een aantal Franse culinaire tradities overgenomen. Brood, met name baguettes, is een geliefd basisvoedsel, en zoete lekkernijen, bijvoorbeeld croissants en gebakjes, zijn wijdverspreid.

Andere invloeden: De nabijheid van de zee zorgt voor een overvloed aan verse vis, zoals tonijn en kingfish, die vaak wordt gegrild of gestoofd met specerijen. Ook thee met melk en suiker, vergelijkbaar met die in Oost-Afrika, is een belangrijk onderdeel van de dagelijkse routine.

De smaak van Djibouti: culinaire specialiteiten
De gerechten van Djibouti zijn rijk aan smaak en geuren, met specerijen als de ster. De keuken is een weerspiegeling van het land zelf: een smeltkroes van culturen en smaken, waar eenvoud en verfijning hand in hand gaan. Van pittige samboussa tot zoete halwa, elk gerecht vertelt een verhaal van traditie en verbondenheid.

Ontbijt: Een typisch Djiboutiaans ontbijt bevat vaak lahoh, een zachte, sponsachtige pannenkoek vergelijkbaar met de Ethiopische injera. Lahoh wordt meestal gegeten met honing en boter of soms met een pittige saus. Foul medames, een gerecht van gestoofde tuinbonen, wordt ook vaak geserveerd, op smaak gebracht met knoflook, citroen en olijfolie.

Snacks en voorgerechten: Een geliefde snack in Djibouti is saboussa (ook sambuus, de lokale versie van samosa’s). Deze knapperige driehoekjes zijn gevuld met gekruid gehakt, linzen of groenten en worden vaak gefrituurd tot een goudbruine perfectie. Een andere favoriet is bajiye, gefrituurde kikkererwtenballetjes, vergelijkbaar met falafel.

Hoofdgerechten: Een van de nationale gerechten van Djibouti is skoudehkaris, een geurig eenpansgerecht van rijst, gekruid vlees (vaak lamsvlees) en specerijen zoals kardemom, kruidnagel en kaneel. Het doet denken aan biryani, maar met een unieke Djiboutiaanse twist. Maraq is een stevige soep of stoofpot die vaak wordt gegeten met brood of rijst. Deze kan worden gemaakt met vlees, groenten en een rijke kruidenmix. Voor liefhebbers van zeevruchten is er grille de poisson, gegrilde vis gemarineerd in een mengsel van citroen, knoflook en lokale kruiden.

Brood: Brood is een essentieel onderdeel van de Djiboutiaanse keuken. Naast lahoh wordt vaak kamis geserveerd, een zacht, lichtzoet brood dat heerlijk is met boter of stoofschotels.

Specerijen: Als specerijen worden de vijf c’s (in het Engels: cumin, cloves, cayenne pepper, cinnamon en cardamom) veel gebruikt, namelijk komijn, kaneel, cayennepeper, kruidnagel en kardemom.

Desserts en zoetigheden: Voor de zoetekauwen is halwa een populaire keuze. Deze gelei-achtige lekkernij wordt gemaakt van suiker, maïzena, ghee en aromatische kruiden zoals kardemom. Het wordt vaak geserveerd bij speciale gelegenheden. Een ander geliefd dessert is basbousa, een cake van griesmeel gedrenkt in siroop, die de Arabische invloed in de keuken weerspiegelt.

Dranken: De dag afsluiten gebeurt vaak met een kop shaah (thee) of bunna (koffie), bereid met kruiden zoals kardemom en kaneel. Beide dranken worden geserveerd met een flinke schep suiker en soms een scheutje melk.

Het nationale gerecht van Djibouti: skoudehkaris
Het nationale gerecht van Djibouti is ontstaan in een rijke geschiedenis van nomaden. Dit simpele eenpansgerecht vult, is makkelijk te maken en geeft veel warmte aan een koude nacht in de woestijn. Een voordelige bijkomstigheid is dat je naderhand maar één pan hoeft af te wassen, superhandig in een woestijn, maar hier in Nederland is dat natuurlijk ook mooi meegenomen.
Als specerijen worden de vijf c’s (in het Engels: cumin, cloves, cayenne pepper, cinnamon en cardamom) veel gebruikt, namelijk komijn, kaneel, cayennepeper, kruidnagel en kardemom.

De naam ‘skoudehkaris’ is waarschijnlijk afgeleid van het Arabische woord ‘karis’ (rijst). Het gerecht is nauw verbonden met de rijstgerechten die wijdverspreid zijn in de Arabische wereld, zoals biryani en kabsa. Djibouti heeft door de ligging aan de handelsroutes tussen Afrika, het Midden-Oosten en Zuid-Azië invloeden geïntegreerd in zijn keuken. Koopmannen en reizigers brachten specerijen zoals kaneel, kruidnagel, kardemom en komijn naar het gebied, en deze vormen de basis van de smaakprofiel van skoudehkaris.

Hoewel het gerecht duidelijk Arabische en Indiase invloeden heeft, is skoudehkaris uniek Djiboutiaans door de manier waarop het wordt bereid en de lokale ingrediënten die worden gebruikt. Traditioneel wordt lamsvlees gekozen vanwege de beschikbaarheid en populariteit in Djibouti, maar soms wordt ook kip of geitenvlees gebruikt. Het gerecht wordt vaak gekookt in één pan, waardoor de smaken van het vlees, de rijst en de specerijen volledig met elkaar vermengen.

Skoudehkaris wordt meestal klaargemaakt voor speciale gelegenheden of familiefeesten. De bereiding begint met het sauteren van uien en tomaten in olie, waarna het vlees wordt toegevoegd. Vervolgens worden geurige specerijen zoals kardemom, kaneel en kruidnagel toegevoegd om een rijke basis te creëren. De rijst wordt in dezelfde pan gekookt, samen met bouillon, zodat de smaken volledig worden opgenomen.
Skoudehkaris is meer dan alleen een gerecht; het staat in Djibouti symbool voor gastvrijheid en verbondenheid. In Djiboutiaanse huishoudens wordt het vaak gedeeld met familie en vrienden tijdens feestdagen, bruiloften of andere speciale bijeenkomsten. Het is een gerecht dat generaties verbindt, met recepten die vaak worden doorgegeven van ouder op kind.

Ingrediënten (voor 3/4 personen)

• 500gr lamsschouder in blokjes (of vervangen door kippendijvlees)
• 2 uien, in ringen of partjes
• 4 knoflookteentjes, fijngehakt
• 1EL tomatenpuree
• 4 grote of 6 middelgrote tomaten, zonder vel en zaadlijsten en in blokjes (of een blik tomaten)
• De vijf c’s: cumin (½TL komijn), cloves (4 kruidnagelen), cayenne pepper (½TL cayennepeper of ½ – 1TL gedroogde chilivlokken of een fijngesnipperd vers cayennepepertje), cinnamon (½TL kaneelpoeder of een kaneelstokje) en cardamom (1TL kardamompoeder)
• zout en peper
• 400gr basmatirijst
• 3EL olie of ghee

Bereiding

• Verwarm de oven voor op 180 graden.
• Braad het vlees in een gietijzeren pan aan alle kanten aan in de olie of ghee. Voeg de uien toe en fruit ze langzaam en zachtjes glazig. Fruit de knoflook een minuut mee.
• Voeg dan de tomatenpuree toe en bak even mee om te ontzuren.
• Voeg tomatenblokjes, chilipeper en de overige specerijen toe.
• Giet er dan heet water (of bouillon) bij en zet de pan (zonder deksel) 45 minuten in de oven. Check of het vlees al bijna zacht is. Zo niet, zet de pan nog 10-15 minuten in de oven. Breng dan de saus op smaak met zout en peper.
• Haal de pan uit de oven en zet op het fornuis. Voeg de rijst toe en nog wat kokend water of hete bouillon en roer door. De rijst moet nu onder water staan. Laat alles zachtjes 15-18 minuten koken tot de rijst gaar is (mijn rijst moet normaal 12 minuten, dus een paar minuten langer). Als je nog teveel vloeistof hebt, kun je het iets laten verkoken, maar het gerecht mag wat nat / sappig blijven.
• Serveer zo, of met (groene) groenten als bijgerecht of zoals traditioneel op een laxoox of lahoh (plat pannenkoek-achtig brood).

Wijntip: In Djibouti zelf zou men eerder thee of water drinken bij skoudehkaris, maar als je kiest voor wijn, kies dan een milde, fruitige, kruidige rode wijn (wij hadden een bonarda uit Argentinië en een Ribera del Duero, maar sappige kruidige syrah of grenache of een wijn uit Alentejo in Portugal of uit Zuid-Italië kan ook) of een aromatische witte wijn (b.v. viognier) of een fruitige rosé. De wijn moet de specerijen in het gerecht complimenteren zonder deze te overstemmen.

@NationalDishes
Mijn doel met @NationalDishes is om de nationale gerechten van alle 196 landen in de wereld te koken, van A (zie de kabuli palaw uit Afghanistan) tot Z (afsluitend Zwitserland, met vermoedelijk kaasfondue?).

Op naar…?
Zo. Djibouti was land 39/196 in onze culinaire reis. Nu pak ik mijn koffertje en pannen weer op en ga naar het volgende land van de D: Dominica. Het nationale gerecht daar was tot voor kort Mountain Chicken. Maar dat is een gerecht met de ‘leptodactylus fallax’, een bedreigde kikkersoort. We zullen dus een alternatief moeten verzinnen… Volgen jullie me straks toch weer in mijn culinaire wereldreis…?

Waardering nationale gerechten tot nu toe:
Langouste à la vanille uit de Comoren [nr. 33/196] beviel zo goed dat het op een gedeelde eerste plek met China/Kanton terecht kwam met 18/20 punten (“delicaat en subliem”).
Het zoetzure varkensvlees met ananas en paprika (koe loe yuk) uit China/Kanton [nr. 31/196] steeg meteen naar plek 1 met 18/20 punten (“mooie balans van smaken, erg van genoten” en “knapperig en lekker”).
De Flying Fish & CouCou uit Barbados [nr. 14/196] kreeg 17/20 punten (“Heerlijke saus, wat een smaakexplosie! Complex en warm door alle kruiden en specerijen”).
Skoudehkaris uit Djibouti [nr. 39/196] scoorde hoog en kwam in de top 5 (“heerlijk, smaakexplosie met mooie balans kruidig-zoet, van de geur alleen al wordt je met dit slechte weer vrolijk”).
De salteñas uit Bolivia [nr. 19/196] verrasten ons en kregen 16,75/20 punten (“verrassende smaakbeleving door de zoete deeg en mooie combinatie van hartig en pittig met zoet”).
Ema Datshi uit Bhutan [nr. 18/196] kreeg 16,5/20 punten (“overtrof al onze verwachtingen; heerlijk en zeer smakelijk”).
Tussendoor de borscht uit Oekraïne gemaakt, vanwege de crisis daar. 16,75/20 punten (“Hartverwarmende soep, vol en rijk van smaak”).
De machboos uit Bahrein [nr. 12/196] scoorde 16/20 punten (“Smakelijke geurige rijst. Sappige kip.”).
De ćevapčići uit Bosnië en Herzegovina [nr. 20/196] scoorden 15,75/20 punten (“smakelijke gehaktworstjes; met ajvar als mooie aanvulling”).
De stoofpot cazuela de ave uit Chili [nr. 30/196] was zeer smakelijk en scoorde goed met 15,5/20 punten.
De twee nationale gerechten ‘shopska salata’ en ‘banitsa’ uit Bulgarije [nr. 24/196] scoren samen 15,25/20 punten (“pure en zeer smakelijke salade” en “heerlijke luchtige hartige taart”).
De mosselen met friet uit België [nr. 15/196]: 15/20 punten (“we hebben weer genoten van deze klassieker van onze zuiderburen”).
Ropa vieja uit Cuba [nr 36/196] was smakelijk en scoorde 15/20 punten (“het vlees is supermals, de bouillon lekker krachtig; een smakelijk gerecht dat je maakt met eenvoudige ingrediënten”).
Kandy ti nyma uit de Centraal-Afrikaanse Republiek [nr. 29/196] scoorde met 15/20 punten goed (“smakelijk” en “mag nog een keer”).
Rice & Beans uit Belize [nr. 16/196] scoorde samen met de recado-kip 14,5/20 punten (“verrassende rijst met bonen door de kokosmelk en heerlijke kip”).
Poulet à la moambé uit Congo-Brazzaville [nr. 34/196] kwam keurig in de middenmoot terecht met 14,5/20 punten (“smakelijke saus maar niet heel spannend” en “aparte pindasaus waarin ik geen tomaat verwachte”).
Stegt flæsk med persillesovs [nr. 38/196] uit Denemarken scoorde redelijk (“niet opvallend of verrassend, wel smakelijk en krokant”).
De Chicken Korma uit Bangladesh [nr. 13/196] waardeerden we met 14/20 (“beetje saai”).
De feijoada uit Brazilië [nr. 22/196] kreeg 13,75/20 punten (“smakelijk geheel met een gevarieerd smakenpalet”).
Runderstoofje seswaa uit Botswana [nr. 21/196] eindigde laag met 13,5/20 punten (“puur maar best saai” en “zacht en smaakvol” was ons commentaar).
De waardering voor roersoep samlor korkor uit Cambodja [nr. 27/196] liepen erg uiteen (8- en “zeer smakelijk, puur en afwisselend” en 6+ “er springt niet echt iets uit”) waardoor deze soep uiteindelijk helaas niet hoog scoorde (14/20).
Kip Kung Pao met pepertjes uit China/Szechuan [nr. 31/196] scoorde met 13/20 punten best laag, maar we waren te voorzichtig met de pepertjes. We geven het gerecht daarom binnenkort een herkansing…
We waren het eens over poutine uit Canada [nr. 28/196]. De populaire snack kreeg van ons 13/20 punten (“eenvoudig”, “zwaar, snackbarvoer”).
Gallo pinto uit Costa Rica [nr. 35/196] was wat smakelijker dan verwacht, maar het blijft een eenvoudig gerecht met vooral veel zetmeel. Het scoorde 12,75/20 punten.
De Riz gras uit Burkina Faso [nr. 25/196] kon ons niet bekoren (12,5/20 punten), want “saai” en “redelijk neutraal”. De pikante kip met specerijen uit het land die we erbij maakten, scoorde wel goed.
Bandeja paisa uit Colombia [nr. 32/196] stelde helaas teleur (12,25/20 punten), want we vonden het zwaar en vooral geen geheel met al die losse – en soms best lekkere – onderdelen.
De witte bonensoep fasolada uit Cyprus [nr. 37/196] eindigde vrij laag (11,5/20 punten). We vonden ‘m saai en door de bonen wat zwaar.
Ook boko boko harees uit Burundi [nr. 26/196] beviel niet zo goed (maar 10/20 punten). We vonden het gerecht vooral “flauw”.
De kuli-kuli van Benin [nr. 17/196] mislukte, dus die konden we voorlopig nog niet waarderen.
Ambuyat uit Brunei (nr. 23/196): kan het nog lager? De ambuyat zelf scoorde slechts 5/20 punten. De bijgerechten scoorden wisselend (van 6 tot 15,5/20 punten) en maakten het gerecht afwisselend en een beleving.

© 2025 Tekst & Fotografie: Ingrid Larmoyeur | vinissima.nl.
Teksten en foto’s mogen door derden niet zonder toestemming worden overgenomen of gebruikt.
Meer nationale gerechten zien? Volg me op Instagram @vinissima of @NationalDishes of op mijn blog via @NationalDishes.