Na het debakel van de kuli-kuli uit Benin, ging ik vol frisse moed naar Bhutan voor hun nationale gerecht Ema Datshi. Ema betekent chili en datshi betekent kaas. Ema Datshi is een loeiheet vegetarisch soepje van heel veel chilipepertjes met kaas. Eerlijk? Ik zag er best tegenop, want het leek me helemaal niks en zo heet dat het uit je oren stoomt. Ik paste eerlijk gezegd wel iets aan: ik nam de helft van de voorgeschreven pepertjes en verving die door een rode paprika. Ik dacht: laat ik enigszins voorzichtig beginnen. Maar verder maakte ik de Ema Datshi geheel traditioneel en serveerde die met rode rijst (eue chum). En…? Ema Datshi is waanzinnig lekker! Zo enorm smaakvol. En achteraf had ik best nog wat meer pepertjes kunnen gebruiken. Haha. Ik zal het dus zeker nog een keertje maken, maar dan met iets meer pit.
In 2020 startte ik mijn culinaire wereldreis @NationalDishes. Het doel: de nationale gerechten van alle 196 landen ter wereld koken, van Afghanistan tot Zwitserland. Ik begon in Afghanistan en ben nu in Bhutan aanbeland. Hier mijn recept: National Dishes Nr. 18/196 – BHUTAN – Ema Datshi.
Ema Datshi overtrof al onze verwachtingen! Het was gewoon heerlijk en zeer smaakvol. Overigens lijken de kleuren van de vlag op de kleuren van het favoriete gerecht van Bhutan. Toeval…? 😉
Waardering: 16,5/20 punten
Vanaf gerecht 12/196 waarderen we de nationale gerechten die we eten. Leuk om straks te kunnen vergelijken welke gerechten ons wel en welke minder bevallen.
Ema Datshi overtrof al onze verwachtingen! Het was gewoon heerlijk en zeer smaakvol. We hebben wel wat minder pepertjes gebruikt en die vervangen door rode paprika, maar het had best pittiger gekund, dus de volgende keer maken we Ema Datshi met meer pepertjes. Ema Datshi komt vooralsnog op een tweede plek van onze waarderingslijst! Wie had dat gedacht…
Ingrid: 8,5/10
Marion: 8/10
Bhutan
Bhutan (of Bhoetan, officieel het Koninkrijk Bhutan) ligt in Azië. Het land in de Himalaya ligt ingeklemd ligt tussen China (Tibet) en India. Het zuidelijke gedeelte van Bhutan ligt op het Indische subcontinent.
De lokale naam van het land is Druk Yul en dat betekent het land van de draak (druk). Een andere naam die de inwoners aan hun eigen land geven is Druk Tsendhen wat het land van de donderdraak betekent. Van de donder wordt gezegd dat dat het brullen is van de Chinese draken. De witte draak staat ook afgebeeld op de vlag van Bhutan. Overigens lijken de kleuren van de vlag – oranje en donkergeel – op de kleuren van het favoriete gerecht van Bhutan. Toeval…? 😉
Bhutan was lang een versnipperd land waar plaatselijke vorsten de dienst uitmaakten. In 1616 vluchtte de abt van het Tibetaanse Ralung-klooster na een religieus conflict naar Bhutan. Door zijn grote religieuze gezag was hij in staat geheel Bhutan onder zijn leiding te verenigen. Hij gaf het land de naam “Druk Yul” (land van de draak). Hij werd de eerste Shabdrung (heerser van Bhutan). Overal in het land liet hij dzongs (kloosterburchten) bouwen. Dat zijn grote ommuurde vestingen, die werden gebruikt als bestuurlijk centrum en als tempel. Nu nog zijn de dzongs belangrijke bezienswaardigheden in Bhutan. In 1651 overleed hij. Hierna versnipperde het land weer en brak regelmatig strijd uit tussen de verschillende Dzongs. Na verloop van tijd bleek Tongsa de sterkste. In 1907 laat de penlop van Tongsa, Ugyen Wangchuk, zich tot koning kronen.
Rond die tijd was het gebied vanuit India onder Britse invloed en gezag gekomen. In 1910 werd Bhutan een Brits protectoraat waarbij het Verenigd Koninkrijk de buitenlandse politiek bepaalde, maar zich onthield van inmenging in binnenlandse aangelegenheden. Na de onafhankelijkheid van India in 1947 volgde Bhutan in 1949. De huidige monarchie, zoals die in 1907 gesticht werd, bedrijft een politiek waarbij alleen de oorspronkelijke Bhutanen in Bhutan kunnen blijven. Circa 100.000 Nepalezen en Indiërs zijn naar aangrenzende landen gevlucht, dan wel verjaagd. in 1971 lid werd Bhutan van de Verenigde Naties.
De officiële taal is het Dzongkha, maar in verschillende delen van het land worden ook andere talen en dialecten gesproken, sommige met slechts een paar sprekers.
Bhutan is zeer bergachtig en afgesloten van zee. Het land ligt in het oostelijk gedeelte van de Himalaya. In het noorden van Bhutan reiken bergtoppen tot boven de 7000 meter. Het zuidelijke gedeelte van het land ligt lager en heeft een aantal vruchtbare, dicht beboste valleien, waarin rivieren stromen die in de Brahmaputra in India uitmonden.
Wil je, zoals ik ooit, Bhutan bezoeken? Om massatoerisme te voorkomen, wordt de prijs van een reis naar Bhutan voor toeristen kunstmatig hoog gehouden. Een bezoeker kan alleen een visum krijgen als hij of zij de reis boekt bij een door de Bhutaanse overheid erkend reisbureau. Verder moet je verplicht met gids reizen. [bron: wikipedia]
De keuken en specialiteiten van Bhutan
Culinaire invloeden komen uit buurlanden, vooral India, Nepal, Tibet. In Bhutan eet men over het algemeen vegetarisch. Men eet er overwegend rijst (zowel witte als de rode die ik bij de Ema Datshi maakte), groenten, granen en pepers. Tibetaanse momo’s (dumplimgs / deegknoedels gevuld met groente of vlees) zijn er heel populair. Een versie uit Bhutan heet hoentay en wordt gemaakt van boekweitmeel. Daarnaast ook pannenkoeken (kule), noedels van boekweit (puta; lijkt op de Japanse soba-noedels) en maïs (gesasip) gegeten. Omdat men er traditioneel geen alcohol gebruikt, wordt bij de maaltijd vaak thee gedronken. Een van de soorten is Suja, of boterthee. Die boterthee is ook populair in Nepal en Tibet. Thee met boter, melk en wat zout; brr, ik moet er niet aan denken.
Vegetarisch is bijvoorbeeld Gondo Datshi, een soort scrambled eggs met kaas uit Bhutan en heel veel boter. Jaju is een soepje van melk en groenten. Goen Hogay is een smakelijke komkommersalade met o.a. kaas, tomaten en … pepertjes.
Chhurpi (of chogo) wordt de hardste kaas ter wereld genoemd. Het is droge kaas van yakmelk. Er worden in Bhutan brokken van gemaakt die mensen als snack opknabbelen.
Door de barre winterse omstandigheden in veel gebieden van Bhutan zijn groenten in de winter soms schaars. Lom is altijd beschikbaar. Het zijn bladeren van rapen die gedroogd worden en dus bewaard kunnen worden. Je kunt ze bakken, of met wat gedroogd varkensvlees stoven.
Maar er wordt ook wel vlees of kip gebruikt. Jasha Maru is een pittig kipstoofje met tomaten en rijst. Phaksha Paa) is een gerecht met varkensvlees en chilipepertjes en Shakam Paa is gedroogd rundvlees met pepertjes. Yaksha Shakam is gedroogd yakvlees met pepertjes.
Juma is een Tibetaanse worst. Met jaja, pepertjes. In dit geval Sichuan-pepertjes.
Goep is niet voor iedereen. Het is pens of ingewanden. Uiteraard met – in dit geval gedroogde – chilipepertjes.
En tenslotte Ezay, chilipepersaus. Is er een gerecht in Bhutan zonder die loeihete gabbertjes? Nauwelijks! Bhutan is gek op chilipeper, op alle soorten hete pepertjes. Liefst zo heet mogelijk!
Het nationale gerecht: Ema Datshi
Het nationale gerecht van Bhutan is Ema Datshi, chili & kaas. Ema = chili. Datshi (of datse) = kaas. Het is een dikke chili & kaassoep die je met rode rijst eet. Je gebruikt er een mix van hete pepertjes bij en geraspte kaas die smelt en niet draderig wordt. De inwoners van Bhutan kan het qua pepertjes niet heet genoeg worden. Ze gebruiken ze overal in. Ema datshi is daar een goed voorbeeld van. Daarvoor worden ook extreem hete pepers gebruikt. De stoom komt uit je oren. Ik heb in mijn versie een beetje gesjoemeld door naast relatief milde pepersoorten (groene jalapeño’s en rode en gele cayennepepertjes) te variëren met reepjes rode puntpaprika. Ziet er netzo uit, en dan kun je er tenminste wat minder bezorgd een hapje van nemen. Zoals hierboven al beschreven dat ik voor mijn eerste versie van Ema Datshi: liever voorzichtig beginnen. Vandaar minderen met de pepertjes en er zoete puntpaprika aan toevoegen. Dat bleek wel een gouden greep, want het gerecht was onverwacht echt superlekker! Maar achteraf had het nog best een tandje heter gemogen. Volgende keer ietsje meer pepertjes.
De harde kaas die ze traditioneel in Bhutan voor dit gerecht nemen, is gemaakt van yak-melk. Maar datshi wordt ook wel van kaas van koeiemelk gemaakt. Wat zijn goede alternatieven voor ons? Denk aan fonduekazen die goed smelten, zoals gruyère of emmenthaler. Comté kan ook. Vaak worden ook verkruimelde feta of geraspte (oudere) cheddar genomen. Ik gebruikte een mix van feta en gerijpte cheddar. Sommigen gebruiken blauwschimmelkaas zoals Stilton of Gorgonzola; lijkt me raar.
Van datshi bestaan ook varianten met kaas, namelijk:
- kewa datshi = met aardappel
- semchung datshi = met bonen
- shamu datshi -= met paddenstoelen
- saag datshi = met spinazie
- shakam ema datshi = met chilipepertjes en gedroogd rundvlees
Varieer zelf naar eigen smaak hoeveel pepertjes je aan kunt.
Ema datshi kan in Bhutan bij alle maaltijden geserveerd worden. Geef er witte en/of rode rijst bij. Dat is het meest gebruikelijke. Ik koos voor heerlijke volkoren rode rijst. Maar je kunt ook lekker boerenbrood nemen of roti of puri.
Ingrediënten (2 personen)
Tip: gebruik minder pepertjes en vervang die (deels) door rode en/of groene paprika als je het aantal pepertjes teveel vindt! Ik nam 100gr pepertjes (2 groene jalapeño, 1 rode en 1 gele cayenne) en 1 rode puntpaprika (van 120gr).
- 200gr gemengde pepertjes (b.v. jalapeño’s, cayenne of heter), zonder zaadlijsten en in kwarten of reepjes
- 1 rode puntpaprika, in reepjes (optioneel in plaats van 100gr pepertjes)
- 1 rode ui, in partjes of plakken
- 2 knoflookteentjes, grof gehakt
- 1 tomaat, ontveld en in blokjes
- 200gr geraspte kaas (b.v. een mix van geraspte cheddar en verkruimelde feta)
- 20gr roomboter
- 1EL olijfolie
- Zout (check of nodig!)
- 250ml water
- Erbij serveren: witte rijst of een mix van witte en rode rijst
- En wil je variant kewa datshi of shamu dasi maken, voeg dan resp. wat aardappelen (in kwarten of stukken) of paddenstoelen (b.v. shiitake of kastanjepaddenstoelen) toe samen met pepertjes, ui, knoflook en tomaat.
Bereiding
- Zet je rijst met wat zout op en kook gaar. Giet dan af. Ik nam volkoren rode rijst en die moest 45 minuten zachtjes koken. Hou daar rekening mee.
- Fruit ondertussen de pepertjes, paprika, ui, knoflook en tomatenblokjes samen twee minuten. Voeg water toe. Tip: Zout voeg je (desgewenst) pas aan het einde toe als de kaas erbij is, want kaas bevat ook al zout.
- Stoof alles gaar in ca. 15-20 minuten met de deksel op de pan.
- Zet het vuur uit en voeg roomboter en de geraspte kaas toe. Roer totdat de kaas is gesmolten en zorg dat de kaas niet draderig wordt.
- Proef de soep en breng op smaak met zout, indien nodig.
- Serveer met de (rode of witte) rijst.
Wijntip: een wijn met een klein zoetje, maar ook frisse zuren past goed. het zoetje kan goed op tegen de pepertjes. Het zuurtje snijdt mooi door het vette van de kaas heen. Kies bijvoorbeeld voor de prachtige gewurztraminer van Cantina Tramin uit Alto Adige in Noord-Italië. Wij kozen uiteindelijk voor non-alcoholica: Pimento, dat is frisdrank, namelijk een spicy gemberbier met pepertjes. Haha, weer die pepertjes. Paste er uitstekend bij!
Eet smakelijk!
@NationalDishes
Mijn doel met @NationalDishes is om de nationale gerechten van alle 196 landen in de wereld te koken, van A (zie de kabuli palaw uit Afghanistan) tot Z (afsluitend Zwitserland, met vermoedelijk kaasfondue?).
Op naar…?
Zo. Bhutan was land 18/196. Hierna pak ik mijn koffertje en pannen weer op en ga van Azië naar Zuid-Amerika, voor Saltañas, de populaire empanadas uit Bolivia. Volgen jullie me weer in mijn culinaire wereldreis…?
Waardering nationale gerechten:
De Flying Fish & CouCou uit Barbados [nr. 14/196] kreeg 17/20 punten (“Heerlijke saus, wat een smaakexplosie! Complex en warm door alle kruiden en specerijen”).
Ema Datshi uit Bhutan [nr. 18/196] kreeg 16,5/20 punten (“overtrof al onze verwachtingen; heerlijk en zeer smakelijk”).
Tussendoor de borscht uit Oekraïne gemaakt, vanwege de crisis daar. 16,75/20 punten (Hartverwarmende soep, vol en rijk van smaak).
De machboos uit Bahrein [nr. 12/196] scoorde 16/20 punten (“Smakelijke geurige rijst. Sappige kip.”).
De mosselen met friet uit België [nr. 15/196]: 15/20 punten (“we hebben weer genoten van deze klassieker van onze zuiderburen”).
Rice & Beans uit Belize [nr. 16/196] scoorde samen met de recado-kip 14,5/20 punten (“verrassende rijst met bonen door de kokosmelk en heerlijke kip”).
De Chicken Korma uit Bangladesh [nr. 13/196] waardeerden we met 14/20 (“beetje saai”).
De kuli-kuli van Benin [nr. 17/196] mislukte, dus die konden we voorlopig nog niet waarderen.
© 2022 Tekst & Fotografie: Ingrid Larmoyeur | vinissima.nl.
Teksten en foto’s mogen door derden niet zonder toestemming worden overgenomen of gebruikt.
Meer nationale gerechten zien? Volg me op Instagram @vinissima of @NationalDishes of op mijn blog @NationalDishes.
Geef een reactie