Zweedse vissoep bij Zweedse natuurwijn op advies van een robot

Svensk fisksoppa med lax, torsk, räkor, fänkål, tomat och dill. Ofwel: Zweedse vissoep met zalm, kabeljauw, garnalen, venkel, tomaat en dille. Dat aten wij gisteren. Zweedse vissoep bij Zweedse natuurwijn op advies van een robot. Dat kwam zo. Ik had namelijk een Zweedse wijn gekregen van mijn neef André die in Stockholm woont. Het bleek een Zweedse natuurwijn te zijn, de 2021 Anna Five Generations solaris van de Hällåkra Vingård in Zuid-Zweden. Bijzonder! Wat erbij te eten? Nog geen idee. Ik wilde iets Zweeds. Met vis. En vroeg toen de chatbot van ChatGPT om advies. Na wat heen en weer discussiëren met ‘hem’ (m/v/x) werd het een recept voor svensk fisksoppa. Dat paste volgens de chatbot – die ik voor de gelegenheid weer in de rol van Chef Louis had geduwd – wel. Ik paste het recept nog wel wat aan (want zo’n robot snapt nog niet alles van maateenheden, ingrediënten en kooktijden…), maar het was een uitstekend idee en een heerlijke combi!

NB De plaatjes met de robots erin – uiteraard in Zweedse geel-blauwe tinten – bewerkte ik met een text-to-image generator. Volop kunstmatige intelligentie (AI) dus weer. Alleen zelf koken moeten we nog wel.

Ingrediënten (voor ca. 6 borden)

• 400 gram zalmfilet
• 400 gram kabeljauwfilet
• 200 gram gepelde rauwe (tijger)garnalen of gamba’s (schoongemaakt, zonder schalen en het darmkanaal verwijderd als je tijgergarnalen of gamba’s neemt)
• 1 witte ui, gesnipperd
• 2 stengels bleekselderij, in plakjes van ca. 3-4mm (1 prei in halve ringetjes mag ook)
• 1 venkelknol, in dunne plakjes of blokjes (bewaar de blaadjes / het ‘pluis’ voor de garnering)
• 2 knoflookteentjes, fijngehakt
• 4 middelgrote kruimige aardappelen, in kleine blokjes
• 400ml passata of een blik tomatenpulp met sap
• 1 liter visbouillon (van visbouillonblokjes of zelfgemaakt)
• 125ml droge witte wijn
• 3EL olijfolie
• Een paar takjes verse dille, fijngehakt
• Zout en peper

Bereiding

• Verhit de olijfolie in een grote soeppan of gietijzeren stoofpan op middelhoog vuur. Voeg de ui, bleekselderij (of prei) en venkel toe en fruit gedurende 5 minuten.
• Voeg de knoflook toe en fruit nog 1 minuut mee.
• Blus af met de witte wijn en voeg dan de aardappelblokjes, passata (of het blik tomatenpulp) en de visbouillon toe en breng aan de kook.
• Draai het vuur lager en laat de soep sudderen tot de aardappelen gaar zijn, ongeveer 20-25 minuten. De aardappelen mogen uiteen vallen, dat bindt de soep.
• Voeg de zalm en kabeljauw toe en laat de soep nog 5 minuten zachtjes sudderen.
• Leg tenslotte de garnalen erop en dek de pan af en verwarm nog ca. twee minuten mee tot de garnalen roze zijn.
• Breng op smaak met zout en peper, haal van het vuur en roer de dille erdoor. Garneer met nog wat dillepuntjes (en venkelblaadjes als je die hebt).
• Serveer de soep warm en geef er desgewenst knapperig boerenbrood bij.
• Geniet ervan met een glas “Anna Five Generations” wijn van Hällåkra Vineyard of jouw favoriete witte wijn.

Zweedse natuurwijn
Van mijn neef kreeg ik een Zweedse wijn. Heel bijzonder, want ik had nog nooit een wijn uit Zweden geproefd. Het was de 2021 Anna Five Generations solaris van de Hällåkra Vingård in de provincie Skåne in Zuid-Zweden. De familie Hansson bezit dit bedrijf als sinds vijf generaties, vandaar het eerbetoon aan Anna. De wijn is vernoemd naar Anna-Lena Lindberg.
Hällåkra Vingård produceert naast cider biologische wijnen. Ze hebben nu 20.000 wijnstokken op 6,5 hectare staan met hybride druivenrassen als solaris, rondo, regent, leon millot, en van de wijndruiven pinot noir, pinot gris en auxerrois.
Deze “Anna Five Generations solaris” is een natuurwijn. Spontaan vergist. Biologisch gemaakt. En met schilweking; dus ook nog eens een ‘orange wine’. Pff, drie termen die even uitleg vereisen:

• Biologische wijnen worden gemaakt met respect voor de natuur. Dus zonder gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest. Gist toevoegen mag. En er moet minder sulfiet gebruikt worden.
• Daarnaast zijn er natuurwijnen. Natuurwijnen zijn niet hetzelfde als biowijnen. Bio- en natuurwijnen worden over het algemeen wel als eerlijk, authentiek en gezonder ervaren. Bij natuurwijn (‘vin nature’) grijpt de wijnboer slechts minimaal in. Er zijn geen vaststaande regels, wel een filosofie erachter. Geen bestrijdingsmiddelen, geen kunstmest. Handmatige oogst van bio(dynamische) wijngaarden. Alleen spontane (wilde) gisten. Geen chemische hulpmiddelen voor klaring. Geen c.q. heel weinig sulfiet. Geen enkele ingreep die het karakter van de wijn doet veranderen, dus ook geen nieuw hout. Natuurwijnen worden gezien als ‘hipsterwijnen’ die in ons land vooral populair zijn bij (een deel van) de jonge generatie wijnliefhebbers in de Randstad, met name in Amsterdam. Liefhebbers noemen ze ‘funky’, zweren erbij en houden van hun pure, rauwe en eigenzinnige karakter.
  En wat is er funky aan? Dat komt omdat ze soms door niet-hygiënisch werken of het ontbreken van sulfiet gekke geuren en smaken krijgen, zoals paardenzweet of hamsterhok. Maar een troost: De beste natuurwijnen worden zo goed gemaakt dat veel van die typische ‘natuurwijnfoutjes’ niet gemaakt worden. En de “Anna Five Generations” had er gelukkig geen last van.
• En tenslotte de term ‘orange wine’. Dat is witte wijn waarbij de schillen mee vergisten (als bij rode wijn). Soms dagen, of tot een jaar. Vaak in een amfora (aardenwerken kruik) in de grond, zoals in Georgië. Hierdoor krijg je meer secundaire aroma’s uit de schil en smaakt de wijn anders dan ‘normale’ witte wijn, met minder primair fruit. Kenmerkende aroma’s zijn: kruidig, citrus/sinasschil, gedroogd of tropisch fruit, thee, droogbloemen, honing, notig. Sommigen moeten er niets van hebben en het is zeker niet mainstream, maar je hoort er steeds vaker over en er zijn hele fangroepen van.

“Anna Five Generations solaris”
De “Anna Five Generations” is gemaakt van het druivenras solaris. Solaris is een hybride druivenras (kruising wijndruiven x tafeldruiven) dat in 1975 in Freiburg / Duitsland is gekruist. Solaris wordt onder andere aangeplant in Zweden, Noorwegen, Denemarken en Nederland. De naam solaris is afgeleid van het woord solar (zon). Ze is namelijk een druivensoort die vroegrijp is. Dit zorgt ervoor dat de druif genoeg suiker ontwikkeld voor de smaak en alcohol en heeft van nature weinig zuren. Deze combinatie van factoren is ideaal voor wijngaarden in noordelijke wijnstreken. De aromatische eigenschappen van de solaris-druif samen met het Scandinavische klimaat zorgen voor een fruitige wijn met plantaardige en verbale tonen.

“Anna Five Generations solaris” is een droge friszure witte wijn met aroma’s van steenfruit en citrus, florale tonen en een lichte mineraliteit. Oranje tint. Zuiver in de neus en mond (dat is nog wel eens anders bij natuurwijnen). Abrikoos, appel, vlierbloesem, grassig, hooi, gistig. Funky, maar zonder rare aroma’s.
Volgens de chatbot past ie vanwege de frisse zuren en aroma’s van appel en kruisbes goed bij de soep en bij visgerechten en lichte zomerse gerechten. Gelijk heeft ie. Ik heb vanwege de natuurwijn de smaken in de vissoep ookheel puur gehouden.

Weer een mooie ervaring rijker, dankzij mijn neef en het voorstel van een chatbot.