Domaine Karanika – top mousserend van Nederlanders in Griekenland. Wat een mooi verhaal. In 2011 maakte ik voor het eerst kennis met een fantastische Griekse mousserende wijn, de brut cuvée spéciale van Domaine Karanika in Griekenland. Wow! Ik schreef toen: “Bubbels uit Griekenland!? Inderdaad. En lang niet slecht ook. Beter gezegd: gewoon erg goed. Op deze zonnige lentezondag proefde Vinissima de sparkling van Domaine Karanika. Van een Nederlands stel in Griekenland, Laurens Hartman en Annette van Kampen. Kan het nog gekker? Jawel. De topbubbel is gemaakt van het inheemse rode druivenras xinomavro!”
Nu is het 2022, en eindelijk ontmoet ik Laurens Hartman zelf, tijdens een door Melman Communications georganiseerde wijnmakerslunch bij Nado in Eindhoven, want hij is even in Nederland om zijn wijnen te presenteren. En ik proef meteen ook de andere mousserende wijnen van het Griekse domein met Nederlandse roots. Elf jaar verder zijn Hartman’s mousserende wijnen uitgegroeid tot de beste van Griekenland en worden ze geserveerd bij toprestaurants en wijnbars over de hele wereld, van New York tot Azië. Nu alleen thuisland Nederland nog wat meer overtuigen, “want Nederland is de lastigste markt” weet Hartman. We denken hier kennelijk nog steeds dat Griekse wijnen niet goed kunnen zijn. Hm, ik ben allang overtuigd! En deze proeverij bevestigde maar weer eens: de mousserende wijnen van Domaine Karanika zijn wereldtop. Dus kom op, Nederland, hoe mooi is dit verhaal en hoe mooi zijn deze wijnen, die wil je toch juist als trotse Nederlander in je assortiment … !?
De mousserende wijnen van Domaine Karanika zijn uitgegroeid tot de beste van Griekenland en worden ze geserveerd bij toprestaurants en wijnbars over de hele wereld, van New York tot Azië.
Karanika
Domaine Karanika is het wijnbedrijf van de Nederlanders Laurens Hartman en Annette van Kampen. Hartman is de zoon van een Griekse moeder en een Nederlandse vader. Hij heeft een managementachtergrond, volgde vervolgens wijnopleidingen en doet de marketing- en saleskant van het bedrijf. Maar belangrijker nog: Hartman is ook de wijnmaker van het bedrijf! Van Kampen groeide op in het boerenleven ten zuiden van Rotterdam en is verantwoordelijk voor de wijngaarden. Karanika is een echt familiebedrijf. “Van kelderknecht tot vinoloog, we doen alles zelf!” zegt Hartman. Van zogenaamde ‘vliegende consultants’ maken ze dan ook geen gebruik. Sinds 2005 zijn ze in Noord-Griekenland met hun wijnbedrijf begonnen. Hartman: “Als studenten dronken we al veel Bourgognes en terroirwijnen’. Veel wijnen kwamen steeds meer af te staan van hun gebied en werden steeds oninteressanter. Wijnen waren niet ‘echt’ meer. Toen ze tegen mij zeiden dat ik het dan maar zelf moest doen, ging het roer om.”
Hartman ging stage lopen bij verschillende wijnboeren in Frankrijk. Zijn doel: wijnen produceren met een laag alcoholpercentage, met een hoge zuurgraad, en met aroma’s die per jaar verschillen. Laurens Hartman bezocht begin 2007 de Champagnestreek om er de kunst van het maken van mousserende wijnen te leren. Hij kocht er tevens de benodigde materialen. Hij zocht een betaalbaar gebied – dus niet in Duitsland, Oostenrijk of Zwitserland – en geen vochtig gebied. Toen stuitte hij op het Griekse druivenras xinomavro. Interessant! Zo belandde Hartman in Noord-Griekenland, waar hij in Amyndeo een – inmiddels 110 jaar – oude wijngaard vond. Zijn eerste stille basiswijn voor het maken van een mousserende wijn dateert van de oogst van 2006. De eerste mousserende wijn van Karanika kwam in het voorjaar van 2008 op de markt.
Domaine Karanika bevindt zich in Amyndeo (of Amyntaion, zoals op het etiket staat; genoemd naar de grootvader van Alexander de Grote). Dat ligt in het Noordwesten van Macedonië in Griekenland. In 2008 maakte Hartman 4.000 flessen mousserende wijn van 4 hectare wijngaard. Nu zijn dat 100.000 flessen van 12 hectare en exporteert Karanika naar 17 landen. Ook koopt hij van 4 boeren de druiven voor zijn wijnen.
Laurens Hartman ging stage lopen bij verschillende wijnboeren in Frankrijk. Zijn doel: wijnen produceren met een laag alcoholpercentage, met een hoge zuurgraad, en met aroma’s die per jaar verschillen.
Xinomavro
De meeste aanplant van Karanika is van de inheemse Griekse druif xinomavro(of xynamavro), een specialiteit in Macedonië. Xinomavro? De naam ‘xinomavro’ betekent ‘zuur’ en ‘zwart’. Het is dan ook een ras met donkere kleur en van nature een hoge zuurgraad. Het ras is typisch voor de regio Macedonië. Er worden vooral veel krachtige rode wijnen van gemaakt. De rode xynomavro-wijnen van het gebied Naoussa zijn het bekendste en die kunnen over het algemeen goed ouderen. Karanika maakt er naast mousserende wijnen ook een krachtige rode wijn van.
Xinomavro wordt wel vergeleken met pinot noir en nebbiolo. Het is een lastig druivenras voor blanc de noirs, dus ging Hartman experimenteren met mousserende wijn van dit duivenras. En wat blijkt? Xinomavro leent zich uitstekend voor sparkling! Amyndeo bevindt zich op 800m hoogte en ligt tussen meren op een hooggvlakte. Het is de koelste regio van Griekenland. En xinamavro doet het ook heel goed in dit koele continentale terroir van Noord-Griekenland. Vlak voor de oogst in september heb je zelfs een verschil in dag-/nachttemperatuur van zo’n 14 à 16°C! “Champagne zou er jaloers op zijn,” alsdus een glunderende Hartman. Het klimaat hier verklaart ook de natuurlijk hoge zuurgraad van zijn wijnen.
De wijngaard van Karanika bevat nog oude pre-phylloxera (‘ungrafted’) xinomavro van de oude wijngaard. Dit zijn de beste druiven met een mooie tanninestructuur en het beste bestand tegen ziekten. Daarnaast nieuwe aanplant van xinomavro (‘grafted’: wel geënt op Amerikaanse onderstam). Er staat ook wat witte assyrtiko (geplant in 2006) en nog een herontdekt blauw druivenras, de limniona (niet te verwarren met limnio!). De assyrtiko is alleen bedoeld voor mousserende wijn. Van limniona wordt alleen stille rode wijn gemaakt. En van xinomavro wordt mousserende en stille rode wijn gemaakt. In een blend voor de sparklings zorgt xinomavro voor structuur (vgl. de rol van pinot noir bij champagne) en de zuren, en zorgt de assytriko voor de finesse. Verder wil Hartman zo weinig mogelijk ingrijpen. Zijn wijnen zijn bio/biodynamisch, hij gebruikt zo weinig mogelijk sulfiet, gebruikt wilde gisten en filtert niet of nauwelijks. De dosage (toegevoegd suiker) is heel laag en alle mousserende wijnen komen als vintage (oogstjaar) op de markt. “Zo merk je het beste de seizoens- en jaarsinvloeden,” zegt Hartman.
In een blend voor de sparklings zorgt xinomavro voor structuur (vgl. de rol van pinot noir bij champagne) en de zuren, en zorgt de assytriko voor de finesse.
Proeverij
We proefden tijdens de presentatie vijf mousserende wijnen en twee stille rode wijnen van Karanika. De wijnen werden begeleid door een fantastisch lunchmenu bij het nieuwe restaurant NADO in Eindhoven.
- 2016 Sparkling Cuvée Prestige, extra brut:
Van 70% assyrtiko en 30% xinomavro. 11,5% alc. Lichtgeel, zuiver, strakdroog met kenmerkende hoge zuurgraad. Citrus en granny smith overheersen in de aroma’s, aangevuld met peer en lichte gist-/briochetonen. Van wijngaarden op 650m. Wilde gisten in oude barriques voor de assyrtiko. Oogst 1 september 2016, dégorgement mei 2021. Lang ‘sur lie’ dus. Lage dosage van <3gr/L. “De Prestige is voor mij een diva,” verklapt Hartman. “Onze meest elegante wijn. Ze is er niet om je zomaar te pleasen, maar ze doet wat ze zelf wil. Ze houdt ervan als je haar mooi aankleedt, bijvoorbeeld met een amuse of hapje.” Er zijn 3.4.00 flessen van gemaakt. Mijn waardering: ***(*) (3,5) - 2015 Sparkling Extra Cuvée de Reserve, brut nature (magnum fles):
Mijn absolute favoriet, deze Reserve uit 2015 in een magnumfles. Van 100% xinomavro (‘ungrafted’, van een bio-wijngaard uit de 70ger jaren van de vorige eeuw op 650m hoogte). Dik. Vol. Power. Stevig fruit (steenfruit en citrus). Droog en zuiver. Levendig. Lange afdronk. Oogst september 2015, gebotteld januari 2016 en dégorgement juni 2019. Met een dosage van 0gr/L. Niet veel proefnotities, want vooral van genoten. Eetwijn. Dus de voorgerechtjes van Nado (gefrituurde polenta met pittige mayo, speltbrood met hummous, kroketjes van rode linzen en walnoot met kimchi-mayonaise) smaakten er uitstekend bij.
Mijn waardering: ****(*) (4,5) - 2019 Sparkling Cuvée Spéciale:
Van 90% xinomavro (‘ungrafted’ en ongefilterd) en 10% assyrtiko. Dit is op dit moment de populairste sparkling van Karanika en ik snap wel waarom. Mooie aromatische neus. Zeer frisse zuren. Strak, droog met steenfruit, citrustonen en groene kruiden. Wat brioche en hazelnootjes. Bijna een blanc de noirs. “The flagship,” noemt Karanika hun Cuvée Spéciale. Oogst 6-21 september 2019, gebotteld januari 2020. Dosage <3gr/L. Dégorgement mei 2022, dus zo’n 27 maanden ‘sur lie’. Mooi. Spijstip: mosselen met witte wijn en zwarte peper. Of neem gerookte zalm of kaviaar.
Mijn waardering: **** (4) - 2020 Sparkling Rosé, extra brut:
van 95% xinomavro (‘ungrafted’) en 5% limniona. Een saignée-rosé (aflopen, niet geperst). Krachtige neus. Veel structuur. Vol. Strakdroog. Mineralig, met bosaardbeitjes, framboosjes, rozenbloesem. Dosage <3gr/L. Dégorgement april 2022.
Om bij te eten. Past goed bij vet vlees, lamskoteletjes, eend, varkensvlees, parelhoen, Griekse aardappelsalade (met citrusdressing en peterselie).
Mijn waardering: **** (4-) - 2016 Sparkling Extra Cuvée de Réserve, brut nature:
Van 100% xinomavro. Dosage 0gr/L. Dégorgement december 2021/ - Tot slot proefden we twee rode wijnen van Karanika: 2018 Limniona, unfilterd (stil rood): en 2018 Xinomavro réserve, old vines, unfiltered (stil rood).
Fijne proeverij. Ben benieuwd in welke Nederlandse wijnbars of restaurants we binnenkort van deze ‘Nedergriekse’ topbubbel mogen genieten…
Meer info
http://www.karanika.com/en of @domainekaranika op Instagram.
Geef een reactie