Afgelopen week vond voor de tiende keer de Nationale Wijnkeuring plaats. Van de 167 ingezonden wijnen kwamen er dit jaar voor het eerst ook 26 uit België bij. Een interessante dag waar we per juryteam zo’n 60 wijnen beoordeelden. De grote vraag: zijn er medailles gevallen…?

Analyserapport
De wijnen zijn eerst onderzocht op zuur-, alcohol- en zwavelgehalte en op eventuele fouten. Vervolgens hebben onder leiding van juryvoorzitter Frank Jacobs vier jury’s van zes vakmensen en een tafelvoorzitter alle wijnen verspreid over twee dagen beoordeeld. Daarbij werden criteria gehanteerd die gelden bij internationale wijnconcoursen. Ook dit jaar was er weer een internationaal jurylid (Georg Binder, DLR Rheinland-Pfalz) aanwezig. Juryleden zijn allemaal professionals: wijngaardeniers, vakhandel, sommeliers, journalisten, wijndocenten etc. De Nationale Wijnkeuring wordt georganiseerd door het Wijn Instituut Nederland (WIN), in samenwerking met het Productschap Wijn en het Wijngaardeniersgilde Nederland. Alle wijnen hebben een analyserapport via een laboratorium en worden tijdens de Nationale Wijnkeuring nog eens organoleptisch gekeurd door de juryleden.

Jurybeoordeling
Voor elke wijn krijg je als jurylid een eigen op jouw naam gesteld apart beoordelingsformulier. Je kent per wijn aan diverse aspecten punten toe binnen de categorie kleur, geur, smaak en totaalindruk. Als je alle punten optelt, zie je vanzelf of de wijn volgens jouw in de prijzen valt:

  • 71-79 punten WINkeurzegel
  • 80-81 punten Bronzen medaille
  • 82-84 punten Zilveren medaille
  • 85-91 punten Gouden medaille
  • 92-100 punten Groot Gouden Medaille

Vervolgens worden de punten van alle juryleden opgeteld en komt er een gewogen gemiddelde. Pas daarna is bekend welke punten de wijn krijgt en of er een medaille komt. Overigens spreekt het voor zich dat de wijnen blind beoordeeld worden!

Wisselende kwaliteit met uitschieters
We proefden met ons team zo’n 60 wijnen, van droog wit naar mousserend rosé, droog rosé, halfdroog rosé tot rood en rood met hout. De wijnen die ons team te proeven kregen waren van sterk wisselende kwaliteit. Het begon bij ons bij droog wit en de start was niet best. Een aantal wijnen had kurk of een fout. Dan laat je een tweede fles opentrekken om de wijn en de wijnmaker nog een kans te geven, maar soms blijkt ook de tweede fles onzuiver. Jammer en een gemiste kans voor de wijnboer. Of juist niet, want ook van een afkeuring zal hij/zij hopelijk leren. Hopelijk gaan deze wijnboer in de toekomst beter op een constante kwaliteit letten.
Wit viel me dit jaar niet mee, op wat sappige frisse na. In 2010 schreef ik naar aanleiding van de keuring: ”Wat opvalt is dat wit in Nederland steeds beter wordt. Veelal mooie zuivere aromatische wijnen met frisse zuren en een goede balans.” Ook in 2011 was ik enthousiast over de ontwikkeling van Nederwit. Nu in 2012 is het toch weer te wisselend van kwaliteit met teveel onzuiverheid of fouten! Ook zeer vegetaal, maar dat is soms met ons klimaat nauwelijks te vermijden.
Rosé was eerder slecht met veel fouten, nu wisselend. Een opgaande lijn dus in feite. Ik heb bijvoorbeeld een mooie halfdroge rosé geproefd. Niet mijn smaaktype, maar toch een aangename wijn met een mooie balans.
Rood viel me dit jaar erg mee. De voor velen soms aparte of bijna onaangename karakteristieken van onbekende kruisingen als Regent waren dit jaar minder te merken. Soms mooi fruit met aangename tonen. Het lijkt erop dat men in Nederland deze rassen langzaamaan beter onder de knie krijgt. Af en toe kregen we een wijn die echt herkenbaar pinot noir-karakter had. Dat zal dan wel een Belgische wijn geweest zijn. In de serie rode houtgerijpte wijnen die ons team proefde was ik content met het meer ingetogen houtgebruik. Dat heb ik in voorgaande jaren te vaak te uitbundig meegemaakt. Dat zie je trouwens veel bij beginnende wijnproducenten: te kwistig met hout. Wat genuanceerder ermee omgaan, komt de wijn vaak ten goede.

Eindoordeel 2012
Wit zakt weer wat terug ten opzichte van het positieve beeld van 2011, met sterk wisselende kwaliteit en teveel kurk of fouten. Rosé is wisselend met af en toe een mooie ertussern. Rood lijkt op de goede weg,l met wederom minder uitbundig houtgebruik.
Wij hebben geen gouden, maar wel wat WINkeurzegels en bronzen en zilveren medailles toegekend. Bij het team naast ons hoorde ik echter ook af en toe “goud” klinken, dus het wordt spannend tot de prijsuitreiking welke wijnen dat zijn…

Positieve discriminatie?
De principediscussie van vorig jaar vond niet meer plaats. Toen werd er gedicsussieerd over de manier van beoordelen. Beoordeel je de wijnen binnen de categorie Nederlandse wijnen? Of beoordeel je de Nederwijnen op het hele scala van bestaande wijnen? In het eerste geval doe je in feite aan positieve discriminatie en zeg je: “voor een Nederlandse wijn is dit een prachtige wijn en krijgt hij een medaille”. Als je de wijnen met alle wijnen, dus ook bijvoorbeeld Franse, Italiaanse of Chileense wijnen, vergelijkt, dan kan het oordeel heel anders uitvallen: mooi voor Nederwijn, maar in vergelijking met internationale wijnen zeer mager en dus zeker niet medaillewaardig.
Ik ben overigens voorstander van echt objectief proeven. Wil je deze keuring serieus nemen, en de wijnmaker ook helpen met een echt oordeel over zijn/haar wijn, dan moet je Nederlandse wijn vergelijken met buitenlandse wijn. Anders heeft zo’n keuring mijns inziens een te folkoristisch karakter.
Het feit dat er dit jaar ook wijnen uit België meededen, is trouwens alleen al is reden genoeg om de wijnen op een internationale schaal te beoordelen.

Curiositeit of serieuze slok?
Zeg je Nederwijn, dan komt al snel de prijs ter sprake. Het klopt, de prijsstelling van Nederlandse wijn is aan de hoge kant als je de kwaliteit vergelijkt met wijnen uit het buitenland. Maar een eerlijk vergelijk is dat natuurlijk niet en je kunt je ook afvragen of je dat vergelijk wilt maken. Nederwijn is in eerste instantie interessant voor restaurants in de buurt die een regionale wijn op de kaart willen zetten. Daarnaast verkopen veel wijnproducenten hun wijnen ter plekke aan bezoekers van hun wijngaard die een kijkje komen nemen, een slokje komen proeven en een flesje als cadeautje meenemen.
Frank Jacobs schreef het ook al op Facebook: “Op prijs concurreren met bijvoorbeeld Chili of Zuid-Afrika moet je als Nederlandse producent helemaal niet willen en is door velerlei redenen ten ene male onmogelijk. Positionering van je wijn als een streekproduct is en blijft voor veel (goede) Nederlandse wijnboeren de beste strategie.” En de niet onverdienstelijke Marius van Stokkum (Wijngaard De Linie) zei vorig jaar: “Wat stelt een Nederlandse medaille anders voor als je andere maatstaven gaat aanleggen!?”. Hij vertrouwde me ook ooit toe dat hij het bezoeken van een Nederlandse wijngaard zag in het rijtje leuke uitjes: de ene keer een schapenboerderij, de andere keer een wijngaard.

Prijsuitreiking
In 2010 werden voor het eerst gouden medailles uitgereikt tijdens de Nationale Wijnkeuring, een mijlpaal. Vier wijnen vielen toen in de topnotering. Er deden in 2010 182 wijnen mee. In 2011 deden 147 wijnen mee en in 2012 – mede dankzij de Belgische inzendingen – dus weer meer, namelijk 167.
De prijsuitreiking vindt op 16 september plaats op Kasteel Groeneveld in Baarn. Dan weten we welke wijnen er een WINkeurzegel, een bronzen, zilveren of zelfs gouden medaille hebben gewonnen…