Zelf een wijnproeverij organiseren

Je wilt met je wijnclub of thuis met vrienden een wijnproeverij organiseren of je wilt een wijnproefgroepje starten? Of je volgt een wijncursus en wilt oefenen voor het wijnexamen. Maar je weet niet hoe? Hier zijn wat tips.
Wijn proeven is leuk, leerzaam en gezellig. Als je wat meer van wijn wilt genieten, is het handig om meer te weten over wijn. Zo leer je verschillende wijngebieden, druivenrassen en smaakstijlen kennen, maar vooral ook je eigen smaak en smaakvoorkeur!
Je kunt natuurlijk een wijncursus volgen (kijk bijvoorbeeld op http://www.wijninstituut.nl voor data en locaties van SDEN-wijncursussen: 5 verschillende niveaus van basis tot stevig gevorderd in 11 steden) en diverse workshops, maar je kunt ook alvast zelf ‘oefenen’ door proeverijen te organiseren of juist met medecursisten oefenen als je na je cursus examen gaat doen. Dat kan af en toe met vrienden die ook van wijn houden, of bijvoorbeeld maandelijks in een heuse wijnclub of met een aantal medecursisten.

Keuzes vooraf
Wat heb je nodig voor een leuke proeverij? Bepaal eerst met hoeveel mensen je bent en wat je budget is. Afhankelijk van het budget per persoon, kun je het totaalbudget bepalen. Kijk ook hoeveel wijnen je gaat inzetten. Is zes genoeg? Of wil je een uitgebreidere proeverij met bijvoorbeeld 8 à 12 verschillende wijnen? Kies je voor tien budgetwijnen of liever voor zes toppers? Let erop dat je voor een leuke proefhoeveelheid (dus niet DRINKEN maar PROEVEN) zo’n 12 tot maximaal 16 personen uit één fles kunt bedienen. Wil je iets meer, reken dan op maximaal 10 à 12 personen per fles. Maar als je de proeverij in je eigen woonkamer houdt, dan is de grootte van je tafel, het aantal stoelen en de grootte van je kamer uiteraard ook een bepalende factor.

Kies ook voor een thema voor de proeverij. Verderop zie je wat suggesties. In het wilde weg wat flessen proeven kan gezellig zijn, maar met een thema leer je meer.
Als je die keuzes hebt gemaakt, is het handig als je met één of maximaal twee personen de wijnen gaat kopen. Het mooiste is als één persoon alles koopt. Dan blijft het voor de rest een verrassing (zeker als je ‘blind’ gaat proeven). Maar je kunt er ook voor kiezen dat er één ‘regisseur’ is en dat iedereen binnen een afgesproken thema (en voor een afgesproken minimumbudget) een fles meeneemt.

Wat heb je nodig op de avond zelf?

• Natuurlijk de flessen die je wilt (laten) proeven. Proef je blind, doe dan aluminiumfolie, een oude sok of een wijnfleshoesje over alle flessen zodat de proevers of je gasten de flessen niet kunnen zien. Sommige wijnen hebben speciale vormen flessen. Wil je niet dat de proevers aan de fles al een indicatie kunnen aflezen, giet de flessen dan allemaal over in liefst dezelfde vorm fles.
• Wil je alle wijnen los proeven, dan volstaat één glas per persoon. Wil je flights van twee, drie of meer wijnen naast elkaar (meestal zijn twee à maximaal drie aan te bevelen),zet dan per persoon meer glazen in. Het is wel belangrijk dat iedereen over hetzelfde glas beschikt. Kijk wat je het fijnste vindt, maar kies niet een te klein of te groot of afwijkend formaat. Komen jullie vaker bijeen, kies dan gezamenlijk voor één type glas en koop allemaal een setje voor de proeverij.
• Het kan lekker zijn om af en toe je mond even te spoelen met wat water tussen de wijnen door wat water te drinken.
• Waterkaraffen of flessen met plat water (geen bruiswater).
• Jaja. Nou wordt het serieus. Een goede proever slikt niets of nauwelijks iets door, maar spuugt alle geproefde wijn uit! Wellicht vind je uitspuugen raar of zonde. Geloof me, voor het goed proeven maakt het niet uit of je de wijn doorslikt of uitspuugt. En als je daarna nog met de auto naar huis moet, is het wel zo verstandig om bijna alles uit te spuugen.
• (Stok)brood. Optioneel. sommigen vinden het fijn om af en toe een stukje brood te knabbelen om een krachtige wijn wat te neutraliseren.
• Proefformulieren en pen. Het is handig om proefnotities te maken over de geproefde wijnen en deze samen te bespreken (per wijn of per flight). Er bestaand diverse proefformulieren. De simpelste geeft ruimte om per wijn kleur – geur – smaak – afdronk/totale indruk te beschrijven. Maar er zijn ook proevers die zelf een proefnotitieboekje meenemen. Dat is eigenlijk best handig, want je hebt dan over jaren al je notities in die boekjes en kunt ze altijd terugvinden. Voor de digifans onder ons: er bestaan tegenwoordig ook apps voor je smartphone waarmee je je geproefde wijnen kunt beschrijven, fotograferen etc. mooi en handig, maar het is wat mij beteft de vraag hoe toekomstbestendig zo’n app is. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met je notities als de app ooit stopt? Ik blijf daarom vooralsnog het papieren boekje trouw.
• Wil je je geproefde wijnen ook waarderen? Niet iedereen doet dat, maar de wijnjournalisten en juryleden natuurlijk wel. De simpelste methode is van * tot *****. Je kunt ook schoolcijfers van 1 – 10 geven of alles op een schaal van 1 – 20 weergeven (dat geeft net wat meer nuancemogelijkheid. Onder 12 is echt waardeloos. 15-16 is goed. Daarboven wordt het echt mooi en 19-20 is waanzinnig.
• Moeilijk is de wijnindeling, zeker als je de wijnen niet of niet goed kent. Ga van jong naar oud (gebruikelijk, maar soms kun je ook voor van oud naar jong kiezen). Ga van licht/elegant naar krachtig. Ga van wit zonder hout, via wit met hout, naar rosé, naar licht rood en naar krachtig houtgerijpt rood. Ga van droog naar zoet(er). Of zet tweetallen naast elkaar. Verder is het ook een kwestie van ervaring.

Thema’s

• Een wijnland, bijvoorbeeld Frankrijk, Spanje, Chili. Soms kan dit een goed idee zijn, maar sommige landen (zoals Frankrijk of Italië) hebben zoveel wijngebieden, stijlen, druivenrassen of smaakverschillen, dat het eigenlijk een te breed thema is om het hele land te nemen. Kies in zo’n geval liever voor één bepaald wijngebied. Deste specifieker, deste interessanter, zeker als je gevorderd bent. Gaat het om een herkenbaar, klein of onbekend wijnland, dan kan het weer wel. Bijvoorbeeld Georgië, India, Hongarije, Slovenië of zelfs Oostenrijk en Nieuw-Zeeland. Maar beperk je in zo’n geval tot een druivenras, bijvoorbeeld pinot grigio in Italië of grüner veltliner in Oostenrijk.
• Een wijngebied, al dan niet in combinatie met een specifiek druivenras, bijvoorbeeld Loire, rood uit Loire of nog specifieker: cabernet franc uit de Loire. Ook hier geldt: maak het zo specifiek mogelijk. Bordeaux kan, Pomerol is specifieker.
• Een bepaald druivenras overal ter wereld, bijvoorbeeld pinot noir, chardonnay, of een ras in verschillende stijlen (chenin blanc als droog wit, mousserend of dessertwijn). Je kunt beginnen met de meest bekende druiven (voor wit zijn dat: chardonnay, sauvignon blanc, chenin blanc, riesling, pinot blanc, gewurztaminer; voor rood zijn dat o.a. cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot, pinot noir, grenache, syrah/shiraz, sangiovese, tempranillo)
• Vergelijkingen, bijvoorbeeld Bordeaux versus Bordeaux-blends in andere delen van de wereld.
• Verticaaltje: wijnen uit diverse jaren van één wijnhuis. Zo proefde ik eens 25 jaargangen Château d’Yquem. Het geeft je een leuk inzicht in hoe een wijn zich ontwikkelen kan.
• Horizontaaltje: wijnen uit hetzelfde jaar maar van verschillende producenten.
• Mousserende wijn: champagne, cava, Sekt, Vonkelwijn, spumante etc.
• Wijnen van één wijnproducent.
• Oude wereld versus nieuwe wereld: bijvoorbeeld sauvignon blanc in Loire (b.v. Sancerre), Nieuw-Zeeland en Chili.
• Wijn-spijs: klassieke combinaties. Champagne & kaviaar of oesters. Sancerre en geitenkaas. Droog Italiaans rood bij Parmezaanse kaas. Zoete dessertwijn (b.v. Sauternes) bij foie gras. Manzanilla sherry bij sushi of PX sherry bij chocolade.