Breaking News. De EU heeft onlangs twee nieuwe Nederlandse BOB’s goedgekeurd. De BOB Oolde en de BOB Vijlen. Daarmee heeft Nederland nu vier Beschermde Oorsprongsbenamingen (BOB). Eerder werden al de BOB Mergelland (april 2018, zie ook mijn video over de BOB Mergelland) en de grensoverschrijdende BOB Maasvallei Limburg voor Nederlands èn Belgisch Limburg (november 2017) erkend.
Kleinschalig
De nieuwe BOB’s zijn nog maar kleinschalig. In het geval van BOB Oolde (gemeente Lochem) is dat bijna een understatement; het gaat vooralsnog om nog maar 1 bedrijf. Dat is wijngoed Gelders Laren (met 2ha) die de BOB ook aanvroeg. Het productdossier BOB Oolde zegt: “Op dit moment zijn er geen andere wijngaarden in het afgebakende gebied. Mochten er echter nieuwe wijngaarden bijkomen en men wil de wijn van deze wijngaarden de benaming BOB Oolde geven, dan dienen deze wijnen te voldoen aan het productdossier BOB Oolde.” De toegestane rassen zijn de witte cabernet blanc en solaris en de blauwe regent, pinotin en cabertin.
In Vijlen zijn dat nu wijndomein St. Martinus (Stan Beurskens) en wijndomein Holset. Het productdossier BOB Vijlen beschrijft waarom het gebied zich onderscheidt: “De Beschermde Oorsprongsbenaming Vijlen is alleen van toepassing op het grondgebied in Vijlen met een bodem van löss in de bovenste laag, met daarin veel stenen, zoals vuursteen, kiezel, kalksteen en vuursteen/kalksteenachtige stenen. In de laag daaronder wordt het materiaal veel steniger: vuursteeneluvium bestaande uit vuursteen en kalksteen. Deze bodem is het belangrijke (terroir) verschil met de BOB “Mergelland”, die gekenmerkt wordt door een bodem die bestaat uit löss, mergel (zacht gesteente) en plaatselijk Maassedimenten.” De toegestande witte druivenrassen zijn: pinot gris, chardonnay, johanniter, solaris, souvignier gris, muscaris, cabernet blanc. Voor de blauwe zijn dat: monarch, cabernet dortis, pinot noir, baron en pinotin.
BOB en BGA
In Nederland is er voor elke provincie een Beschermde geografische aanduiding (BGA) voor wijn geregistreerd. Bij een BGA moet ten minste 85% van de gebruikte druiven afkomstig zijn uit dat geografische gebied. Er is een enorme lijst van toegestane druiven, zowel vitis vinifera-rassen als chardonnay, pinot gris, pinot noir en zelfs syrah, als nieuwe rassen, zoals cabernet dorsa of souvignier gris. Als een wijnproducent aan de specificaties van het productdossier voor de betreffende BGA voldoet, kun hij de benaming BGA met de naam van de betreffende provincie op het etiket vermelden. Zie bijvoorbeeld de eisen voor Zuid-Holland.
Voor BOB-wijnen moeten de bijzonderheden over het geografische gebied betrekking hebben op natuurlijke èn menselijke factoren. Bij een BOB moeten alle druiven (100%) waarvan de wijn is gemaakt, afkomstig zijn uit dat geografische gebied. De omschrijving voor de BOB Mergelland luidt: “Limburgse wijn gekenmerkt door een typische combinatie van fruitigheid, frisse elegantie en mineraliteit.” Zie verder productdossier BOB Mergelland.
Nieuwe rassen (of: rassendiscriminatie)
De toegestane druivenrassen voor de BOB Oolde zijn de witte cabernet blanc en solaris en de blauwe regent, pinotin en cabertin. “Vitis vinifera in de Vitis International Variety Catalogue (VIVC)”, jubelt het productdossier van de BOB Oolde. Jancis Robinson schrijft echter over cabernet blanc “recent Swiss hybrid”, over solaris “modern, disease-resistant and early ripening German hybrid that produces tooth-rottingly high sugar levels”, over regent “highly successfull and increasingly popular German hybrid”, over cabertin “”recent disease-resistent Swiss hybrid with potential”en over pinotin “recent, obscure, Swiss hybrid”. Tja. Zij is het er dus niet mee eens dat je deze nieuwe rassen tot de soort vitis vinifera rekent en niet tot de nieuwe (= hybride) rassen. BOB Vijlen staat naast vitis vinifera ook enkele nieuwe (= hybride) rassen toe. Geen wonder. Stan Beurskens van St. Martinus is een bekend voorvechter en pleitbezorger van dit soort druivenrassen. BOB Oolde (i.c. Gelders Laren dus) werkt alleen (!) met de zgn. nieuwe rassen. BOB Vijlen neemt als vitis vinifera-rassen op: pinot gris, chardonnay en pinot noir. De andere rassen zijn zogenaamde ‘nieuwe rassen’.
Wat zijn nieuwe rassen? Kruisingen tussen vitis vinifera en andere druivensoorten.
De soort Vitis vinifera betreft (Europese) wijndruiven, waarbij de ‘soort’ als familie moet zien. Denk aan de bekende rassen als chardonnay, pinot noir, cabernet sauvignon en syrah, maar ook de wat minder bekende furmint (Hongarije), rkatseteli (Georgië), falanghina (Italië) of maria gomez (Portugal).
De hybride of nieuwe rassen zijn kruisingen tussen vitis vinifera en andere druivensoorten (b.v. de wilde Amerikaanse soort vitis labrusca). Een voorbeeld: de blauwe pinotin is een complex hybride ras, ontwikkeld door de Zwitser Valentin Blattner (en staat ook bekend als VB 91-26-19). Het is een kruising van: cabernet sauvignon x (silvaner x (riesling x vitis vinifera) x (JS 12417 x chancellor)). Waarbij JS 12417 weer een onbekend hybride ras is van Joannès Seyve. En chancellor is een Frans hybride ras van Seibel 5163 x Seibel 880. Naast vitis vinifera (cabernet sauvignon, silvaner en riesling) dus ook een heleboel andere soorten.
De nieuwe rassen zijn populair in ons klimaat omdat veel van dit soort rassen schimmel- en vorstresistent zijn Duitsers noemen ze ook wel PiWi’s, pilzwiderstandsfähige Rassen (schimmelresistente rassen). Maar de populariteit danken dit soort druivenrassen ook aan hun milieuvriendelijkheid, je hoeft ze namelijk minder te bespuiten, dus is het ook interessant voor bio-wijnbouw.
Er bestaat in de wijnwereld veel discussie of de nieuwe (hybride) rassen toegestaan moeten worden voor kwaliteitswijn. De een zegt nee, o.a. omdat de wijnen nogal eens afwijkende geur- en smaakpatronen vertonen. Afwijkend als in afwijkend van de wijnen van de ons bekende vitis vinifera-rassen als chardonnay, pinot noir of syrah. De ander vindt dat je dit soort rassen niet moet uitsluiten en omarmt de ontwikkelingen.
Twee aanvragen
Er lopen inmiddels ook registratie-aanvragen bij de Europese Commissie voor BOB Ambt Delden (leembodem) en een BOB Achterhoek Winterswijk (bodem met leem en kalk van het Oost-Nederlands Plateau). Binnen Ambt Delden bevinden zich drie wijngaarden met in totaal 5,5ha. Die wijngaarden behoren allemaal bij aanvrager Hof van Twente. De aanvragers van BOB Winterswijk Achterhoek zijn Wijngaard Hesselink (3,5ha)en Wijngaard De Reeborghesch (2ha).
Twijfels
We hebben nu dus vier Nederlandse BOB’s en twee zijn in aanvraag. Wijndorp Vijlen, oké. Maar ik heb eerlijk gezegd mijn twijfels over Oolde en de nieuwe twee. Misschien zijn de gebieden onderscheidend, maar maken wij ons als Nederland niet belachelijk met de aanvraag van beschermde oorsprongsgebieden van slechts een paar hectare en/of van een wijngebied met maar één – en dan ook nog zeer kleinschalige – wijnproducent? Met alle respect, Wijngoed Gelders Laren of Hof van Twente kunnen zich niet meten met een Château-Grillet die een eigen AOP (de Franse benaming voor BOB) heeft. En omdat Wijngoed Gelders Laren nu de witte cabernet blanc en solaris en de blauwe rassen regent, pinotin en cabertin heeft staan, is dàt ineens de eisen ook voor andere toekomstige wijngaarden van de BOB Oolde? Hm. Daarnaast begrijp ik dat de verwerking van de druiven en botteling van de wijn van Wijngoed Gelders Laren wordt verzorgd door een ander bedrijf, namelijk Neerlands Wijnmakerij in Bentelo (dat samen met Hof van Twente deel uitmaakt van de Twentewijn Holding), ja die Hof van Twente van de nieuwe aanvraag voor de BOB Achterhoek Winterswijk. Dus niet eens in hetzelfde gebied. Heel bizar.
Laten ze zich eerst maar eens wat meer bewijzen voordat er een heuse Europese bescherming komt. En laten we kijken of ze Nederwijn naar een nog hoger plan kunnen trekken en in hoger aanzien kunnen krijgen, ook met de nieuwe rassen. Dan komt die (internationale) erkenning ook wel. Ben benieuwd met jullie visie hierop…
Geef een reactie