Ik ben normaal geen jameter en zoetekauw, maar deze hartige Portugese tomatenjam is echt waanzinnig lekker met geroosterd brood en kaas, of bij de BBQ.
Jaren geleden was ik op wijnreis in de Douro, het Portugese wijngebied dat vooral bekend is om zijn Ports, maar waar je ook prachtige witte en rode wijnen kunt vinden. Wijnmakers zijn er gek op om bij hun wijnen ook regionale hapjes te laten proeven. Ik maakte daar voor het eerst kennis met tomatenjam, een openbaring! Mijn moeder, die in haar leven heel wat jam gemaakt en gegeten heeft, heeft daarna nog een keer zo’n tomatenjam voor me gemaakt. Erg lekker. Nu heb ik zelf tomatenjam gemaakt, in het kader van een Portugees dinertje. Ik heb de jam wat kruidiger en geuriger gemaakt dan je in de meeste recepten vindt, en iets minder zoet.
Jam maken
Ik heb gemerkt dat de verhouding van tomaten en suiker bij de diverse recepten voor tomatenjam ENORM verschilt! Van 1 kilo tomaten met 1 kilosuiker tot 1 kilo tomaten met 150 gram! Stelregel voor fruitjam is driekwart van de gewicht aan fruit neem je voor de suiker. Dus bij 2 kilo fruit, neem je 1,5 kilo suiker. Voor chutney zie je dat meestal wat minder suiker wordt gebruikt en dat de recepten wat hartiger zijn (ca. 1/3 suiker). Ik ben voor mijn recept ertussenin gaan zitten en gebruik ook meer specerijen dan voor normale jam. Mijn recept zal dus wel het midden houden tussen tomatenjam en tomatenchutney. Maar hè, wat maakt het uit als het heerlijk is? Dit is een zalige combinatie van zoet & spicy.
Ingrediënten:
- 1 kilo rijpe tomaten, ontveld
- 400gr (lichte basterd)suiker
- 2EL sherry-azijn (van PX-sherry)
- 1 rode ui, fijngesnipperd
- 1 knoflookteentje, fijngesnipperd
- 1cm verse gember, geraspt
- 1 chilipepertje, ragfijn gesnipperd
- 1TL kaneel
- 1TL mosterdpoeder
- 1 mespuntje kruidnagelpoeder
- Sap en zest van 1 sinaasappel
- Snufje zout
Bereiding:
- Doe alle ingrediënten in een pan met dikke bodem en kook een uurtje op laag vuur. Roer regelmatig en laat indikken.
- Check aan het einde of de zoet-zuur verhouding naar je smaak is. Nog te zoet? Voeg dan een beetje citroensap toe. Nog te zuur? Voeg dan een beetje extra suiker toe en kook nog 5 minuten door.
- Doe de tomatenjam over in gesteriliseerde potjes en laat afkoelen.
- De jam is minstens een paar weken houdbaar.
Serveren: de Portugezen eten deze tomatenjam op geroosterd brood. Je kunt er ook (jonge) geitenkaas bij serveren of harde kaas (manchego, belegen kaas e.d.). Een ander idee is om plakjes stokbrood te beleggen met jonge geitenkaas en daar een klodder tomatenjam op te leggen. Dan kort in de oven (grill) bakken. Geef er een lekkere witte wijn uit (Noord-)Portugal bij. De tomatenjam is ook heerlijk bij de BBQ, bij gegrild vlees!
Ik grilde wat plakjes stokbrood en belegde die met Serra da Vila, een gerijpt Portugees kaasje van koe-, geiten- en schapenmelk. Daarop een lepeltje tomatenjam. Erbij een Portugese witte wijn uit Noord-Portugal: 2013 Douro, Duas Quintas branco van Ramos Pinto. Van de druivenrassen 50% rabigato, 40% viosinho en 10% arinto. 10% van de wijn wordt een paar maanden op Frans eiken gerijpt. Vol karakteristiek wit met een vleugje hout.
Cadeautip: doe de jam in leuke potjes met handgeschreven etiketten en geef ze cadeau!
Eet smakelijk!