Tijdens de afgelopen editie van Wine Professional heb ik voor het eerst wijnen uit Bolivia geproefd. Hoogtewijnen worden ze ook wel genoemd, ofwel “vinos de altura”. In Bolivia bevinden zich namelijk de hoogstgelegen wijngaarden ter wereld, tussen de 1700 en 3000 meter! Een mooie kennismaking met deze voor Europa nog onbekende wijnen.

Singani en bier
Cees van Casteren gaf op de WineProfessional een presentatie en proeverij, samen met de Boliviaanse wijnmaker Luis Pablo Granier van Campos de Solana. Ook de Boliviaanse ambassadeur Roberto Calzadilla was aanwezig. Het was dan ook voor het eerst dat Boliviaanse wijnen zich in Europa presenteerden! Of Calzadilla zelf veel wijn drinkt, is maar de vraag. Bolivianen drinken gemiddeld maar twee flessen wijn per jaar! Bier en Singani zijn populairder. De meeste druiven worden dan ook gedistilleerd en komen terecht in de locale brandy Singani die te vergelijken is met de Peruaanse Pisco. Singani heeft sinds 1992 zelfs een eigen DO.

Missionarissen
Net als in veel (Zuid-)Amerikaanse landen, staat de kerk ook in Bolivia aan de wieg van de wijnbouw. Spaanse Augustijnse missionarissen plantten er in de zeventiende eeuw voor het eerst wijnranken. Het duurde echter nog lang voordat de eerste echt commerciële wijnmaker van Bolivia actief werd. Dat was La Conceptión in 1978, een grotere producent die zich met name richt op de interne markt met makkelijk drinkbare wijnen. Andere succesvolle producenten zijn Campos de Solana (meest state-of-the-art volgens Van Casteren), Campos del Solar, Kohlberg (oude Italiaanse familie), Aranjuez (biedt moderne fruitige wijnen), Sausini (ook van origine Italiaans; produceerde eerst alleen Singani, maar nu ook goede wijnen), Magnus (kleine winery gerund door een ambitieuze vrouw), Casa Grande, Casa Real, Kuhlmann/Tres Estrellas en San Vincente. De laatste drie produceren Singani.

Tarija
Bolivia heeft vier wijngebieden: La Paz (westen), Cochabamba (midden), Chuquisaca (mid-zuiden) en Tarija (zuidoosten). Tarija is het grootste wijngebied en beslaat zo’n 80% van de Boliviaanse wijngaarden. Het is tevens het bekendste èn beste wijngebied van Bolivia. De stad Tarija, de meest zuidelijke van Bolivia, ligt op zo’n 1870 meter en kent een mild klimaat met een mediterrane sfeer. Er is ook een heuse wijn- en brandyroute, de Ruta del Vino y del Singani. Die gaat van Tarija (of Sella, 21km noordelijk van Tarija) naar Chaguaya (68 km zuidelijk van Tarija). De wijnproducenten in Bolivia zijn nu nog niet zo op wijntoerisme ingericht. In de toekomst zou dat echter best wel eens een mooie extra inkomstenbron kunnen worden.

UV-stralen
Boliviaanse wijngaarden staan aan de binnenkant van de westelijke keten van het Anders-gebergte. Echte ‘hoogtewijnen’ dus. En wat merken we daarvan? De druiven krijgen meer UV-stralen en hebben een rijk aroma. Wel valt er in de zomer wat regen. Doordat de wijngaarden zo hoog liggen, hangt de bewolking er als het ware dicht boven. Verschil in concentratie en kleur in wijnen heeft daarmee ook te maken. Opvallend is ook dat de Boliviaanse wijngebieden zich buiten de traditionele wijnbouwzone van 30-50 graden bevinden, namelijk tussen de 21 en 23 graden zuiderbreedte! De hoogte maakt dat dus mogelijk.

Muscat
De meeste druiven die Bolivia gebruikt zijn de bekende Frans-internationale. Maar zo’n 15% in Tarija is rood, zoals cabernet sauvignon, syrah, malbec, merlot, barbera, tannat en pinot noir. De rest is wit, vooral van muscat die hier moscatel d’Alexandria heet. Daarnaast komen voor sauvignon blanc, riesling, colombard, chardonnay, torrontes en ugni blanc.
Bolivia kan aardige wijnen produceren, maar voorlopig zullen ze het moeilijk hebben naast bekendere wijnen uit Chili en Argentinië. Argentinië heeft z’n malbec, Chili z’n carmenère, Uruguay z’n tannat. En wat heeft Bolivia? Het wordt vast iets roods. Maar wordt het de cabernet sauvignon? Of toch de syrah…?

USP
Absolute top vind je (nog) niet in Bolivia, maar door de hoogte van de wijngaarden hebben de wijnen wel een mooie fraicheur en een wat elegantere stijl en dat lijkt de USP voor Bolivia in de toekomst te gaan worden!

Proeverij
Tijdens de presentatie op de Wine Professional proefden we de onderstaande wijnen. Bij twee wijnen serveerde het Haagse restaurant HanTing een waanzinnig mooi en passend gerechtje.

  • 2009 malbec, crianza, Casa Grande, Tarija. Ca. €2,50,-. Makkelijk toegankelijk. Op fruit gemaakt. Wat romig. Slechts 6 maanden hout op 2e en 3e jaars eiken. Wijngaarden op 1900-2200 meter. Stevig hout. Aards. Wat hard. Eenvoudig.
  • 2007 Bodegas Magnus, cabernet sauvignon, Tarija.
    Elegante aardse neus. Mooi zuurtje. Redelijke vulling. Wat vegetaal. Van de Santa Anavallei. In Bolivia ca. €4,-.
    Hierbij geserveerd: wagyubeef met puree van selderij en tonijnmayonaise. De wijn past er mooi bij. Harmonisch. Frisse tonen in de wijn worden prachtig ondersteund door het gerecht! Het aardse van de wijn past goed bij het vlees en de kleine paddestoeltjes. Het gerecht flatteert de wijn, die in combinatie mooier is dan ‘on its own’.
  • 2009 merlot, La Conception, Tarija. Van 91% merlot en 9% Cabernet sauvignon. In Bolivia €2-3. Ingetogen houtgebruik is typisch voor Bolivia. Hier fruit en subtiel eikenhout. Stevig. Aards. Vegetaal. Klassieke stijl die tussen oude en nieuwe wereld in zit. Niet heel zwaar, wat frisheid. Makkelijk drinkbaar met aangenaam fruit en fraicheur. Kruidig. Rijpe tannines. Verteerbaar en voor groot publiek.
  • 2009 cabernet sauvignon – malbec – merlot, reserva, Campo de Solana, Tarija.
    Trivarietal. Zeer medicinale neus. Donker robijn. Zacht fruit. Elegant. Aards en medicinaal. Goede concentratie en fraicheur. Hout niet overheersend, mooie toasting. Verschil dag- en nachttemperatuur is belangrijk voor deze wijn.
    Erbij geserveerd: kwartelborstfilet. Poeder van shiitake zorgt voor aardse tonen. Pittige bonensaus. Chinese broccoli naar salie toe. Puree van sojabonen en biet. Gerecht past uitstekend bij de soepele zachte wijn, want dat is ook de structuur van het vlees. Kok kan aromatisch goed combineren. Wijn wint aan intensiteit bij dit gerecht.
  • 2007 cabernet sauvignon – malbec – merlot, gran reserva, Campo de Solana. Langer op hout. Medicinaal. Concentratie.

De aanwezigheid van Vinos de Bolivia op de Wine Professional werd mogelijk gemaakt door het Centrum tot Bevordering van Import uit Ontwikkelingslanden, kortweg CBI, een agentschap van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het was de eerste keer dat Bolivia zich als wijnland op een Europese beurs presenteerde.