Wijn uit Oekraïne

Wijn uit Oekraïne. Ja die bestaat echt, wist je dat? Wijnbouw in Oekraïne kent een lange geschiedenis. Ik geef je de belangrijkste feiten hier op een rijtje. Nu alleen nog kijken of ik een flesje ergens kan scoren, want behalve hele slechte Krim-Sekt ergens in de 80ger jaren van de vorige eeuw, heb ik daarna nooit meer wijn uit Oekraïne gedronken. En ik denk zomaar dat er sindsdien heel wat veranderd is. Al was het alleen maar omdat de Krim sinds 2014 door Rusland is geannexeerd…

Sovjetchampagne
Op de Krim vond al wijnbouw plaats in de 4e eeuw v. Chr. en vanaf 1799 wordt daar mousserende wijn gemaakt (veelal bekend als Krim-Sekt, maar ook wel als merknaam “Sovetskoye Shampanskoye” of Sovjetchampagne genoemd). [De foto is van de natuurlijk Chaliapin Grotto in Novy Svet op de Krim waar wijnkelders zijn gevonden.] Tijdens de sovjet-overheersing (1922—1991) was Oekraïne de belangrijkste wijnleverancier binnen de Sovjet-Unie. Na de Tweede Wereldoorlog is er veel geld in de Oekraïense wijnbouw gestopt, totdat Michail Gorbatsjov een alcohol-matigingsbeleid invoerde. Sinds het jaar 2000 wordt de wijnbouw weer opgebouwd. De Russische annexatie van de Krim (het schiereiland aan de Zwarte Zee) in 2014 betekende echter het verlies van ongeveer de helft van de in Oekraïne gebottelde wijnen, vooral halfzoet en mousserend.

Verschuiving
Door de Krim-annexatie en de gewapende conflicten in het oosten van het land (de separatistische Oekraïnse oblasten Donetsk (DNR) en Loehansk (LHR) die zich in 2014 onafhankelijk hebben verklaard), neemt de afzet van Oekraïense wijnen naar Rusland steeds meer af en richt de Oekraïense wijnbouw zich meer op het westen. Het gevolg is dat er steeds meer droge wijnen worden geproduceerd, vooral in Transkarpatië en rond Odessa en Cherson; een stijging van +7-9% per jaar sinds 2015.

De meeste wijnen worden nu gemaakt rond Odessa in het zuidwesten. Deze wijnregio maakt de helft van alle Oekraïnese wijnen. Daarnaast zijn er twee belangrijke centra in de oblast (provincie) Transkarpatië in het westen, en rond Cherson en Mykolaiv in het zuiden.

Inheemse druivenrassen
Er zijn zo’n 180 druivenrassen aangeplant. Het meest bekende inheemse druivenras is telti kuruk uit de Shabo-regio in de oblast Odessa waar witte en mousserende wijn van wordt gemaakt. De meest aangeplante rassen zijn odessa black en sukhyi liman white. De populairste internationale rassen zijn saperavi en rkatsiteli (beide uit Georgië) en aligoté, cabernet sauvignon, chardonnay en riesling.

De odessa black is een blauw druivenras dat verwantschap vertoont met de structuur en het donkere fruit van cabernet sauvignon, en dat is ook niet zo gek, want het is een Oekraïense kruising van de druivenrassen alicante henri bouschet x cabernet sauvignon; medewerkers van het Tairov researchcentrum in Odessa hebben de kruising in 1948 gemaakt. De odessa black is heet in het Oekraïns odessa cherny (dat betekent de zwarte van Odessa) en is in Slowakije bekend als alibernet (als samentrekking van de namen van de ouders). In Slowakije wordt het druivenras als zogenaamde ‘teinturier’ gebruikt om rode blends meer kleur te geven. Ik ken het druivenras niet, maar het klinkt als een ras voor interessante wijnen.

Sukhyi liman (ook sukholimansky bely) is een wit druivenras dat ook al een Oekraïense kruising is van (deels andere) medewerkers van het Tairov researchcentrum in Odessa. Het is een kruising uit 1949 van chardonnay x plavaï. Het druivenras is fris en licht floraal en het wordt in Oekraïne nogal eens geblend met aligoté. De aanplant is nu in de regio’s Cherson, Mykolaiv en Odessa en het ras komt ook voor in Moldavië en Rusland.

Budmo!
De geschiedenis herhaalt zich op gruwelijke wijze, want na de Krim en inmenging in DNR en LHR, probeert Rusland nu ook heel Oekraïne op brute wijze in handen te krijgen. Laten we proosten op de veiligheid van de Oekraïeners met een uitdrukking die inwoners van voormalige Sovjet-republieken opwierpen als reden om maar weer een fles wodka soldaat te maken: Als je vandaag niet met ons drinkt, dan verloochen je morgen je moederland.” Будьмо! Budmo! Let us be! Proost.

Meer lezen?
Kijk op https://ukr.wine/. Hier vind je ook tal van Oekraïense wijnproducenten.