Msosh – Armeense linzensalade met rozijnen en abrikoos

Zo heb ik het het liefst, gerecht en bijpassende wijn uit hetzelfde land. In dit geval … Armenië! Deze wijn kreeg ik toen ik onlangs op studiereis was in dit boeiende land. De wijn is de Takar Areni 2023. Een droge rode wijn van de Armenian Wine Company, de grootste wijnproducent van Armenië, uit het dorp Sasunik in de regio Aragatsotn (ten noordwesten van Yerevan). Van 100% areni noir, het iconische inheemse blauwe druivenras van Armenië. De wijn rijpt 6 tot 8 maanden op Frans eikenhouten vaten. Elegant en zacht met voldoende fraicheur. Kersen, bramen, peperig, laurier, rozemarijn, peperkoek, vanille en zoethout.

Fijne wijn die een bijpassend Armeens gerecht verdiende, vond ik. We maakten drie Armeense (bij)gerechten, namelijk khorovats (vleesspiezen van de BBQ), msosh (linzensalade met rozijnen en abrikozen) en adjika (kruidige, pikante tomaten-paprikadip uit Armenië). Hier nu het recept voor de overheerlijke linzensalade; het recept voor adjika volgt.

Linzen werden in Armenië al gegeten in de oudheid, en vormen nog steeds een belangrijk onderdeel van de vastengerechten in de Armeens-Apostolische kerk.

Alluria
Msosh (մսոշ, ook wel mshosh) is een linzensalade die ik in Armenië tijdens de lunch bij Winery Alluria kreeg. Zo lekker dat ik ‘m per se een keer wilde namaken. Dat deed ik en hij was gelukkig net zo lekker als ik me herinner. Ik maakte een rijke versie, met ui, sultana-rozijnen, gedroogde abrikozen, zongedroogde tomaat, peterselie, een klein beetje dille en walnoten.

Al met al een heerlijke maaltijd die mij weer helemaal terugbracht naar onze fantastische wijnreis naar Armenië.

Vastengerechten
Msosh (մսոշ) is een traditionele linzensalade uit Armenië die al generaties lang wordt geserveerd in dorpen en steden, vaak als bijgerecht of lichte maaltijd. Het gerecht is ontstaan vanuit de Armeense boerenkeuken, waar linzen een belangrijke rol speelden vanwege hun voedzame waarde, houdbaarheid en beschikbaarheid in het bergachtige binnenland.

Linzen werden in Armenië al gegeten in de oudheid, en vormen nog steeds een belangrijk onderdeel van de vastengerechten in de Armeens-Apostolische kerk. Msosh werd dan geserveerd zonder vlees of zuivel, vaak lauw of koud, met alleen uien, kruiden en olie.

Door de jaren heen ontstonden er regionale en feestelijke variaties. In sommige streken worden er witte rozijnen (sultana’s), gedroogde abrikozen of pruimen, walnoten en zelfs zongedroogde tomaten aan toegevoegd als een teken van gastvrijheid en rijkdom aan tafel. Die rijkere versies, zoals ik ze hebt geproefd in Armenië, laten zien hoe eenvoudige boerenkost een feestelijke twist kan krijgen, bijvoorbeeld bij bijzondere gelegenheden of voor gasten.

Wat deze salade zo bijzonder maakt, is de balans tussen aardse linzen, zoete gedroogde vruchten, knapperige noten en frisse kruiden. En net als veel Armeense gerechten wordt msosh meestal gedeeld: als onderdeel van een tafel vol kleine gerechtjes (mezze-achtig), vaak met lavash (Armeens brood), gegrild vlees (khorovats) en koude sauzen zoals adjika.

Samen met de khorovats, de adjika en heerlijk lavash-brood was het i elk geval een fantastische maaltijd.

Ingrediënten (bijgerecht voor 3-4 personen)

• 120gr groene linzen (b.v. Puy-linzen)
• 1 laurierblad
• 1 kleine rode ui, heel fijn gesnipperd
• 30gr witte rozijnen (sultana’s)
• 4-6 gedroogde abrikozen, in kleine stukjes (ongeveer ter grootte van de linzen)
• Olijfolie om ui en abrikoos in te fruiten
• 4 zongedroogde tomaten op olie, in kleine stukjes (ongeveer ter grootte van de linzen)
• 30gr walnoten, grof gehakt
• 1½ EL verse peterselie, fijngehakt
• ½EL verse dille, fijngehakt
• 2½ EL extra vergine olijfolie
• 1EL granaatappelmelasse (evt. vervangen door citroensap)
• Zout en zwarte peper naar smaak

Bereiding

• Kook de linzen in ruim water met het laurierblad`en wat zout volgens gebruiksaanwijzing (bij mij was dat 20 minuten). Giet af, verwijder het laurierblad en laat een beetje afkoelen tot lauw of op kamertemperatuur.
• Week ondertussen de rozijnen 10 minuten in warm water, giet af en dep droog.
• Fruit de gesnipperde ui ca. 5 minuten zachtjes. Voeg de abrikozenstukjes toe en bak samen nog ca. 3 minuten.
• Meng in een ruime kom de linzen met het ui-abrikozenmengsel, de rozijnen, de stukjes zongedroogde tomaat, de gehakte walnoten en de verse kruiden.
• Maak een dressing van de olijfolie en granaatappelmelasse (of citroensap), zout en peper. Roer door de salade.
• Laat minimaal een half uur staan zodat de smaken intrekken. Serveer lauwwarm of op kamertemperatuur.

Tip: de salade wordt lekkerder als hij even kan intrekken; minimaal 30 minuten, maar een paar uur (of zelfs tot de volgende dag) is nóg beter. Zet hem afgedekt in de koelkast, maar haal hem er ca. 30 min vóór het serveren uit, zodat hij op kamertemperatuur kan komen — dan proef je alles beter.

Wijnadvies: bij voorkeur voor het mooie gevoel natuurlijk een Armeense wijn. Wij dronken de Takar Areni 2023 erbij. Een droge rode wijn van de Armenian Wine Company, de grootste wijnproducent van Armenië, uit het dorp Sasunik in de regio Aragatsotn (ten noordwesten van Yerevan). Van 100% areni noir, het iconische inheemse blauwe druivenras van Armenië. De wijn rijpt 6 tot 8 maanden op Frans eikenhouten vaten. Elegant en zacht met voldoende fraicheur. Kersen, bramen, peperig, laurier, rozemarijn, peperkoek, vanille en zoethout. De Takar Areni 2023 was een uitstekende keuze bij het gerecht: fruitig, sappig, elegant kruidig en licht gekoeld erg fijn bij dit soort gerechten.

Geen Armeense wijn en/of areni noir in huis?   Je wilt een wijn die niet te tanninerijk is en iets fruit of fraîcheur biedt om aan te sluiten bij de rozijn en abrikoos. Denk aan elegante jonge pinot noir uit de Elzas, Duitsland (Spätburgunder) of Nieuw-Zeeland, gamay / Beaujolais-Villages , een frisse zweigelt, sappige grenache / garnacha uit Zuid-Frankrijk of Spanje, Côtes du Rhône met grenache en syrah, of carignan uit de Languedoc.

Ik zeg: կենացդ։ Kenats! Proost.